Artistiek Bureau: De dood van het erratum
Ik ben een nieuwe verzameling begonnen: erratumvelletjes. In de verhitte discussie over e-books meende een vooruitstrevende uitgever nóg een groot voordeel te hebben gevonden van het elektronische boven het papieren boek: de zetfout zal uitsterven! Gedrukte fouten laten zich niet onzichtbaar corrigeren, maar een digitale drukfout (in deze combinatie van woorden botsen twee werelden) kan met een eenvoudige update van het elektronische boek worden verbeterd. Het erratumvel is dood, binnenkort is al het geschrevene foutloos. Ik denk dat ik een perfectionist ben, maar deze nabije toekomst heeft iets mechanisch, iets onmenselijks. Een velletje met gecorrigeerde drukfouten, een vaste formule van paginanummers en zoveelste regels, is ook een herinnering aan het mensenwerk dat het maken van een boek eeuwenlang inhield.
Toen Was Geluk Nog Heel Gewoon, dat idee.
Het erratumvel, niet groter dan een visitekaartje, is op zijn schoonst als het betreffende boek ontbreekt. Dan krijgt het de status van een readymade. Een enkele keer blijkt uit het losse velletje nog voor welk boek het bestemd is geweest, maar meestal – ook omdat het papiertje doorgaans werd ingeplakt – heb ik geen flauw idee. De verwijzing is weg, de tekst staat op zichzelf. Ooit, ergens moesten ‘wonden’ ‘wouden’ worden, maar waar?