Artistiek Bureau: Likballade
Auteurs en medewerkers van uitgeverij F.G. Kroonder te Bussum hadden op dinsdag 18 december 1945 iets te vieren. Het eerste lustrum van de kleine uitgeverij van Nel en George Kroonder was aangebroken. Die vijf jaar vielen samen met de oorlog, want het echtpaar Kroonder was met de Homeros Pers en de Bayard Pers begonnen als clandestiene uitgever en distributeur van dichtbundels.
Op de feestavond droegen dichter Willem van Iependaal en typograaf Johan H. van Eikeren allebei een lang gelegenheidsgedicht voor. In een kleine oplage maakte men er een boekje van, ‘omdat het nuttig is het woord te horen, maar nuttiger nog hetzelve te bewaren’, aldus het colofon. De verzen van Van Iependaal en Van Eikeren staan bol van de roddel en achterklap, vooral met betrekking tot fondsauteurs van Kroonder: Jef Last, Ab Visser, Lex Gans, vele anderen. Minstens zo leuk zijn de toespelingen op te Bussum verschenen uitgaven. Over A. Marja, die wel vaker het verwijt van anale fixatie naar zijn hoofd geslingerd zou krijgen, dicht Van Iependaal in ‘De blauwe Schuit’:
Evenals Marja, die geen kans laat schieten
Om andren van zijn kunst te doen genieten
Z’n rijm verzorgd, bekwaam z’n woorden weegt
En zelfs op ’t kakhuis nog z’n verzen pleegt.
Maar-ja, een dichter toch bij Gods genade,
Zelfs op de plee en in z’n likballade,
Die, eenmaal openbaar, misschien zó roert
Dat ze tot zes of tien maand eenzaam voert.
De melige kwatrijnen en jolige sextetten, eigenlijk voor insiders bestemd, laten op een unieke manier de geschiedenis van een letterkundig bedrijf zien.
Hoi Nick,
Kroonder is niet begonnen met clandestiene uitgaven. Hij gaf eerst legaal boeken uit. Niet alles wat in de oorlog verscheen was clandestien.
gr.
Michiel van Diggelen
Het is mijn ongelukkige formulering, die iets anders suggereert, dus dank voor de terechtwijzing.