Creatief met getallen

NRC Handelsblad-criticus Arjen Fortuin is bezig met een biografie over Geert van Oorschot, de legendarische uitgever van na de oorlog die de grote literaire kanonnen van zijn tijd in zijn fonds wist te krijgen. Hermans, Reve, Vasalis en Herzberg om er maar een paar te noemen. De biografie staat gepland voor 2012, maar in de Slibreeks is een klein voorproefje verschenen: Krullebol – Steilhaar. De titel verwijst naar het pseudoniem waaronder Van Oorschot schrijft voor het blad van de Jeugdbond voor Onthouding, weinig fantasievol De Jonge Onthouder geheten.

In het kleine boekje reist Fortuin naar Vlissingen om te zien waar Van Oorschot is opgegroeid. Het stadje fungeert als decor voor de romans die Van Oorschot onder het pseudoniem R.J. Peskens schreef: Twee vorstinnen en een vorst en Mijn tante Coleta. Het wordt meteen duidelijk dat Fortuin niet van plan is een hagiografie te schrijven. Direct op de eerste pagina zet Fortuin al vraagtekens bij een afstand die een jonge Geert van Oorschot aflegde toen hij zijn HBS-diploma op zak had en de wijde wereld introk.

Vijftig kilometer. Een biograaf van Geert van Oorschot weet dat hij bij cijfers een zekere voorzichtigheid moet betrachten. Uit het archief van zijn uitgeverij blijkt hoe creatief hij met getallen kon zijn. Maakte hij links driehonderd gulden onkosten, dan declareerde hij er rechts vierhonderd.

Van de huizen waar Van Oorschot in Vlissingen heeft gewoond is niet veel meer over (zie filmpje). Fortuin moet dus veel construeren en weet dat hij met de informatie van de uitgever zelf op zijn hoede moet zijn. Ik weet niet hoe Fortuin zijn biografie opzet, maar als je dit boekje leest dan hoop ik dat hij de licht ironische toon blijft behouden voor het grotere werk. Wat te denken van zijn typering van het Zeeuwse stadje: ‘Als het waar is dat eskimo’s duizend woorden voor sneeuw hebben, zullen de Vlissingers wel duizend woorden voor grijs gebruiken.’ Dat smaakt naar meer.

Coen Peppelenbos

Arjen Fortuin – Krullebol – Steilhaar. Slibreeks nr. 33. Stichting CBK Zeeland. 40 blz. € 9,-