Column: Karel ten Haaf – Liefhebbers
Nazi te Venlo. Onlangs verscheen het boek met die prachtige titel – hij prijkt bovenaan mijn shortlist voor ‘mooiste titel van 2011’. Het boek werd geschreven door Lucas Hüsgen en uitgegeven door het balanseer te Aalst.
het balanseer is de titel van een verhaal van C.C. Krijgelmans, schrijver van een klein en moeilijk maar prachtig oeuvre: hij debuteerde in 1961 met Messiah, ‘proloog tot “de Hunnen”’, waarna twee verhalenbundels volgden: Homunculi (1967) en Spaanse vlieg! (1984). Alle drie deze boeken verschenen bij De Bezige Bij – Messiah in samenwerking met de Antwerpse Uitgeverij Ontwikkeling.
In 2007 gaf een aantal Krijgelmans-liefhebbers een nieuwe bundel verhalen van de schrijver uit: tandafslag. ‘Oplage: 226 exemplaren, waarvan 200 genummerd van 1 tot 200 en 26 gemerkt van a tot z. Elk exemplaar is door de auteur gesigneerd en bevat een origineel manuscript.’ Als uitgever werd het balanseer vermeld, de titel van het derde verhaal. In 2009 verscheen Patogeen Halogeen en in 2010 De Hunnen. Hoewel het balanseer ook boeken uitgeeft van andere schrijvers – naast bovengenoemde Hüsgen hebben ze bijvoorbeeld ook Pol Hoste in het fonds – is de uitgeverij toch vooral een eerbetoon aan en vehikel voor het werk van C.C. Krijgelmans.
Het gebeurt vaker, dat bewonderaars van een schrijver een uitgevershuis beginnen om het werk van de geliefde auteur op de markt te brengen. Magda Heeffer uit Bergen op Zoom was dermate onder de indruk van Jack Feenstra, dat ze uitgeverij Heeffer begon, die bestond van 1978 tot 1995. Magda Heeffers verering van Jack Feenstra ging zo ver, dat ze niet alleen zijn werk uitgaf maar ook een fotobiografie over de schrijver samenstelde en uitbracht, een regelrechte hagiografie.
Heeffer gaf, net als het balanseer, naast werk van de favoriete auteur boeken van andere schrijvers uit; niet alleen van vele onbekenden, maar ook van Manuel van Loggem en Jan Gerhard Toonder. Hoewel Jack Feenstra geen groot schrijver is en ook nooit een groot lezerspubliek aan zich wist te binden – hij is zo mogelijk nog onbekender dan ik – heeft hij wel een enorm aantal titels op zijn naam. Op zijn website tel ik er 38: hij debuteerde in 1959 met de roman De blinde muur en publiceerde in 2003 zijn tot nu toe laatste boek, de dichtbundel 0.00 uur. Er is dus al jaren geen boek meer van hem verschenen, maar Feenstra schrijft gewoon door. Daarvan getuigen de drie gedichten die hij afgelopen januari en februari publiceerde op zijn facebook-pagina.
Karel ten Haaf