Zzrr. Vlan. Vlan.

Steeds weer verschijnt Den Haag in beeld bij de romans van Jan Siebelink, het gebied rond de Laan van Meerdervoort om precies te zijn. Knielen op een bed violen, Suezkade, Het lichaam van Clara, om de laatste werken maar te noemen, en nu Oscar. Hoofdpersoon Oscar werkt samen met zijn collega en vriend Id als docent Engels bij het Gymnasium Haganum. Het is nog ver voor de Tweede Wereldoorlog uitbreeekt. Als op een dag de licht rebelse Esmée als nieuwe collega binnenwandelt, verandert de atmosfeer op school.

Esmée wordt al snel de minnares van Oscar, maar als hij niet durft te kiezen tussen zijn vrouw en haar, dan raakt hij haar abrupt kwijt. Ze gaat rechtstreeks door naar zijn goede vriend Id. De mannen blijven vrienden en collega’s, alhoewel Oscar ook nog zijn eigen vrouw kwijtraakt en niet promoveert op school. Deze liefdesgeschiedenis speelt steeds mee in het eigenlijke verhaal van deze kleine roman. In het begin wordt direct duidelijk dat Id tijdens de oorlog gedood is terwijl hij samen met Oscar op een geheime missie was naar Engeland. Esmée wil na de oorlog samen met Oscar de laatste tocht van haar man herbeleven. Ze rijden van Zeeland naar Duinkerken in het uiterste noorden van Frankrijk waar de mannen tevergeefs wachten op de overtocht naar Engeland.

Tot zover de verhaallijnen die zeker de potentie hebben voor een goede roman. Helaas is Oscar dat niet geworden. Dat komt omdat Siebelink vanaf het begin zoveel uitlegt dat je nergens meer verrast wordt. In de eerste bladzijden wordt helder dat Oscar zijn vroegere minnares terug wil hebben. Bij de herbegrafenis bespringt hij haar al bijna in het rouwcentrum. De alwetende verteller expliciteert het nog eens als de reis begint: ‘Via die dode vriend, via die nevelige realiteit, wilde hij zijn voormalige geliefde weer bereiken.’

Het grootste probleem vind ik echter de geloofwaardigheid. Wat je ook van Knielen op een bed violen vindt, het blijft een authentiek boek. Het zijn echte karakters in die bestseller en je kunt het handelen van de personages, vooral van de vader, wel begrijpen, maar nooit helemaal doorgronden. In Oscar zijn de personages ondergeschikt aan de ideeën: over vriendschap, over liefde, over trouw. Ze blijven typetjes. De oorlog is decor, het verhaal had net zo goed een wereldoorlog eerder kunnen spelen. De kogels doen van: ‘Zzrr. Vlan. Vlan.’

De roman gaat naar een einde toe waarin verklaard wordt wat er precies is gebeurd, daar bij Duinkerken in de laatste uren van het leven van Id. Dat einde zie je van verre aankomen. Je hebt het idee dat Siebelink dit boekje graag voor de Boekenweek op de markt wilde hebben om mee te kunnen doen aan het thema van de Boekenweek. Het verhaal verdiende een strengere redacteur en tweehonderd bladzijden extra.

Coen Peppelenbos

Jan Siebelink – Oscar. De Bezige Bij, Amsterdam, 128 blz. € 17,90.