Plek in de woestijn

In bijna 500 bladzijden vertelt Hari Kunzru in Coyote het verhaal van een echtpaar dat zit opgescheept met een autistisch jongetje dat hun huwelijk verpest, de wording van een sekte, het relaas van een linguïst die onderzoek doet naar indianen, een aan lager wal geraakte rockster en een uit Irak gevlucht meisje dat figurant is in een virtueel Irak waar het leger traint voor een inval in Irak. Het verhaal strekt zich in de tijd uit van de achttiende tot de huidige eeuw. Deze megalomane roman van Kunzru vraagt veel geduld van de lezer. Dat komt niet alleen door de hoeveelheid verhalen die hij vertelt. Je moet vooral je honger naar betekenis steeds uitstellen.

De autistische Raj wordt opgevoed door Jaz en Lisa. Jaz is een Indiase jongeman die als wiskundige voor een hedgefund werkt dat het programma Walter heeft ontwikkeld dat de samenhang tussen heterogene zaken analyseert. Zijn leidinggevende beschouwt het als zijn religieuze opdracht om Walter te mogen besturen omdat hij er van overtuigd is dat Walter een systeem is dat uiteindelijk een goddelijke waarheid zal onthullen. Jaz wordt ontslagen als hij morele bezwaren krijgt tegen het programma omdat hij vermoedt dat het programma de financiële markt beïnvloedt.

Samen met Lisa, zijn joodse vrouw had hij een goed huwelijk. Zijn traditionele ouders vonden het in eerste instantie erg moeilijk om Lisa te accepteren, maar uiteindelijk wordt het een prettige relatie waarin ze samen van de luxe van New York genieten. Maar toen Raj in hun leven kwam, laaiden de religieuze en culturele verschillen tussen Lisa en Jaz weer op. Zijn ouders zien in het autistische jongetje een straf. Op een dag wandelen ze in een park in de woestijn. Als ze de kinderwagen even neerzetten om een rondje te lopen, is Raj verdwenen. Dit wordt het begin van een prachtig beschreven mediacircus waarbij Lisa en Jaz geleidelijk van slachtoffers daders worden.

Dit is maar één van de verhalen uit Coyote. Het gaat steeds om iets ‘buitenaards’ maar ook racisme, liefde, verraad en kuddegedrag komen aan bod. Alle verhalen komen samen bij de pinnacles, een rotsformatie in de woestijn. Volgens sommigen een heilige plek waar de buitenaardse krachten vrij spel hebben (indianen), volgens anderen een plek waar het buitenaardse leven zich aan de mens zal openbaren (sekte).

Dat de verhalen enigszins lijken samen te hangen, komt door het stilistisch vernuft van Kunzru, die in ieder verhaal het idioom en de karakters met veel vaart overtuigend neer weet te zetten en steeds elegant in het midden laat waarom juist deze verhalen bij elkaar horen. Wat dat betreft lijkt Walter een metafoor voor de hand van de schrijver en is de betekenis van Coyote misschien gelegen in het zoeken naar een structuur die je steeds ontglipt; een knappe schrijver die het daarmee redt.

Rieuwert Krol

Hari Kunzru – Coyote, Vertaald door Rob van der Veer en Anneke Bok, Podium, Amsterdam, 492 blz. € 25,00.