Een zelfhulpboek voor mannen

Jaren gelden richtte ik op de school waar ik werk een lerarenleesclub op. Zo’n drie keer per jaar komen we bij elkaar, eten we gezamenlijk en bespreken vervolgens het boek dat we allemaal gelezen hebben. Het is verrassend om met leraren uit verschillende secties een boek te bespreken. Een leraar filosofie kijkt toch anders tegen zaken aan dan een leraar natuurkunde.

De joodse messias van Grunberg, Elementaire deeltjes van Houellebecq, Middlesex van Jeffrey Eugenies, Witte tanden van Zadie Smith en Specht en zoon van Willem Jan Otten zijn een paar van de titels die we de afgelopen jaren besproken hebben. De boekkeuzes gaan niet in onderling overleg. Er is altijd één collega die het boek voor de volgende bespreking uitkiest. Dit om ervoor te zorgen dat er ook eens boeken besproken gaan worden die je normaal gesproken zelf niet uit zou kiezen. Kortom: de lerarenleesclub is de reden dat ik afgelopen kerstvakantie De groene pen van Eloy Moreno gelezen heb.

luidt de tekst op de cover van het boek. De achterflap verhaalt van de crisis waar de mannelijke hoofdpersoon zich in bevindt. Het ontbreekt hem aan tijd. Tijd om te genieten van het leven. Een onderwerp dat een gemiddelde leraar wel aanspreekt, want last van tijdgebrek is ons niet vreemd. In een lerarenleven word je geregeerd door de schoolbel, nakijkstress en vergaderingen. Tijd om bijvoorbeeld een boek te lezen is al een hele klus. Vandaar de keuze van een van mijn collega’s voor dit boek.

De mannelijke hoofdpersoon van De groene pen vertelt na een inleiding over een dramatische ervaring in zijn jeugd, in een soort dagboekvrom over zijn leven. Hij zit muurvast in zijn werk en in zijn relatie en wil graag de sleur doorbreken, maar hij weet in eerste instantie niet hoe. De gesprekken met zijn vrouw, als ze die al hebben, verlopen uitermate stroef, het contact met zijn baas is niet om over naar huis te schrijven en zijn collega’s jatten ook nog eens zijn pennen van zijn bureau. Om het verdwijnen van zijn pennen te onderzoeken koopt hij een groene pen. Wanneer deze pen inderdaad na een paar dagen ook verdwenen is, gaat hij ’s avonds, als iedereen op kantoor al naar huis is, op zoek naar zijn pen. Hij snuffelt in bureaulades, raakt meer en meer bevriend met de schoonmaakster en komt achter geheimen van zijn baas. Dat kan natuurlijk nooit goed aflopen. En dat doet het dan ook niet. Uiteindelijk pakt de hoofdpersoon zijn biezen, laat zijn gezin, met de nodige misverstanden, achter en gaat datgene doen waar hij al die tijd al zijn zinnen op had gezet: wandelen in de Pyreneeën.

Op de achterflap van het boek staat vermeld dat de schrijver zoveel reacties van lezers heeft gekregen op dit boek. De uitgeverij heeft maar liefst achttien van deze reacties opgenomen op de omslag van het boek. Het blijkt een boek te zijn dat mensen diep kan raken. ‘Ik heb het boek met volle teugen genoten tijdens het lezen, het is een boek dat de geest “wakker schudt” en de lezer doet inzien dat er altijd hoop is en nooit verloren tijd, maar dat er altijd tijd is om de vruchten van het leven te plukken en het niet te laten glippen.’ Saillant detail is dat Moreno dit boek eerst in eigen beheer heeft uitgegeven. Pas nadat het boek via social media enige bekendheid verwierf was er interesse van een uitgeverij voor De groene pen.

Het boek is eigenlijk een soort zelfhulpboek voor mensen die vastgelopen zijn in hun werk en in hun relatie. Het aardige is dat dit nu eens vanuit het perspectief van een man wordt beschreven. De les die er uiteindelijk geleerd kan worden is dat je altijd opnieuw kunt beginnen. Dat je met weinig bezit ook gelukkig kunt zijn. Het duurt natuurlijk vele pagina’s tot de hoofdpersoon ook tot dit inzicht komt. Hij denkt duizend keer hetzelfde en komt pas laat tot inzicht dat hij werkelijk wat kan doen. Het boek lijkt qua levensles wel wat op het veelgelezen en verfilmde Eten, bidden, beminnen van Elizabeth Gilbert. En dat is vast ook het voorland van De groene pen. Het wordt ongetwijfeld verfilmd (Ik stel Jack Black voor als hoofdpersoon) en het wordt dan een enorme blockbuster. Literair gezien is De groene pen geen hoogstandje, de vele herhalingen kunnen behoorlijk gaan irriteren, maar qua thema is het een boek dat veel mensen aanspreekt. De bespreking door de lerarenleesclub is half januari. En zo is de cirkel rond. Door het lezen van De groene pen, hebben we tijd gemaakt om te lezen en om tijd door te brengen met elkaar. Dat is toch een mooi begin van 2013.

Cilla Geurtsen

Eloy Moreno – De groene pen. Karakter uitgevers B.V., Uithoorn, 326 blz. € 17,95.