Roos en graven: Gerard Reve (1923-2006)
De fotograaf en ik hadden twee goede redenen om naar het Belgische gehucht Machelen aan de Leie af te reizen: het graf van Gerard Reve (1923-2006) en het Roger Raveelmuseum. Reve heeft het dorp tot zijn woonplaats verkozen, Raveel is er geboren, getogen en nooit meer weggegaan. Een grote schrijver en een grote schilder in het minuscule Machelen, ’t kon minder, zou een Groninger zeggen.
Het was stil in het dorp, uiterst stil. Geen mensen op straat, geen belangstellenden in het museum, op ons na was er domweg helemaal niemand. Na een bezoek aan het mooie, lichte museum vol topwerk van Raveel – want kunst komt voor het kerkhof – stonden we weer buiten, klaar om Reve een saluut te brengen. Maar er was iets wat onze aandacht trok; naast het museum werd een poort geopend en daar kwam een houten paard met een spiegel in z’n rug naar buiten. Het paard was van reëel paardformaat en werd met veel moeite door twee sterke mannen op een kar gehesen. Surrealistischer kon het niet worden in het smalle straatje. En waar zou dat paard naartoe gaan? Sorry, Gerard, dat moesten we eerst even uitvinden. De wagen met spiegelpaard hobbelde over de keien en de fotograaf en ik sjokten er, als waren we een begrafenisstoet, achteraan. We liepen een rondje door het dorp, zagen de lucht weerspiegeld in de rug van het paard en moesten toen helaas afscheid nemen. Een reusachtig rolhek werd geopend en het houten beest verdween, terug in zijn stal op het terrein van Roger Raveel.
Enkele minuten later betraden we het kerkhofje van Machelen aan de Leie, op zoek naar die andere grootheid die we in een mum van tijd gevonden hadden. Machelen is al niet groot maar de voormalige inwoners nemen nog minder ruimte in beslag, en dan blijkt dat kerkhof ook nog verdeeld te zijn in een gedeelte voor gewone stervelingen en een fors veld voor ereburgers en helden. Gerard Reve was een ereburger en links naast hem ligt een held: Luc is op 22-jarige leeftijd gestorven toen hij een ander van de verdrinkingsdood probeerde te redden. Verder is het veld leeg, en dat blijft voorlopig ook zo. Graag had ik hier geschreven dat Reve nog een buurman zou krijgen maar de afgelopen woensdag op 91-jarige leeftijd gestorven Roger Raveel (1921-2013) blijkt te worden begraven op het oude kerkhof van Machelen. Er zijn er dus twee, en wij hebben een derde reden om naar Machelen te vertrekken.
Roos Custers (foto: © Dolf Verlinden)