Een intelligente thriller

Na drie ‘gewone’ literaire romans heeft Arjen Lubach zich gewaagd aan een nieuw genre: de thriller. Het boek heeft de wat mysterieuze titel IV meegekregen en het duurt een tijdje voordat je er achter komt wat die titel betekent. De eerste proef van Lubach mag geslaagd heten: de meer dan driehonderd bladzijden tellende thriller is een ware pageturner. Je eet te laat en je komt te laat op bed omdat je het boek moet uitlezen.

Het verhaal begint nog in volstrekte rust. Elsa Ruys, wiskundige, is met haar man en kind aan het genieten van een vakantie in Zuid-Frankrijk. Daar komt een einde aan als ze een telefoontje krijgt vanuit Nederland dat haar vader, oud-professor, vermoord is. In haar eentje reist ze gehaast terug naar Schiphol waar ze opgewacht wordt door mensen van wie zij denkt dat het politiemannen zijn. In werkelijkheid praat ze in de auto met de moordenaars die graag willen weten wat de raadselachtige boodschap is die de vader van Elsa heeft achtergelaten voor haar dochter. Als ze achter de betekenis van die tekst komt, weet ze misschien ook waarom haar vader vermoord is.

Wat volgt is een woeste achtervolging door Amsterdam waarbij Els Ruys ontsnapt aan de moordenaars van haar vader, maar ook op de vlucht is voor de politie die haar van de moord verdenken. Van de burelen van De Groene Amsterdammer tot De Nederlandse Bank, van de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek tot het Vondelpark, voortdurend is ze op de loop. De enige hulp die ze krijgt, is van een studente en van de historicus Maarten van Eck, een oud-collega van haar vader, die een beetje gemodelleerd is naar de mediahistoricus Maarten van Rossum. Met z’n drieën lossen zij, binnen anderhalve dag, het raadsel op dat haar vader gegeven had.

Behalve de vaart in de thriller, die vrij klassiek is opgebouwd als zoektocht, is te prijzen dat Lubach er een intelligente queeste van heeft gemaakt. Bij de oplossing van het raadsel is Cicero van belang, evenals de liberale politicus Thorbecke en zijn er talloze historische verwijzingen die te maken hebben met het fundament van ons staatsbestel. Zonder iets te verklappen, moet ook vermeld worden dat IV verrassend actueel is. Het dendert allemaal naar een explosief eind dat helaas net iets te vet is aangezet, maar dat vergeef je Lubach graag, want dit zijn van die boeken waardoor je je plezier in lezen behoudt.

Coen Peppelenbos

Arjen Lubach – IV. Podium, Amsterdam. 320 blz. € 19,90.

Verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 8 maart 2013.