Roos en graven: Robert Graves (1895-1985)
Op het eiland Mallorca, tussen Valldemossa − waar Chopin met vriendin George Sand in 1838 een winter doorbracht − en Sóller, ligt het dorpje Deià en dat dorp nu herbergt het mooiste kerkhofje dat de fotograaf en ik ooit bezochten. En alsof dat nog niet genoeg is ligt op dit kerkhof de Engelse dichter/schrijver Robert Graves (1895-1985). Poeta vermeldt de steen in alle bescheidenheid.
Robert (von Ranke) Graves woonde grofweg de helft van zijn leven op het eiland en schreef er een deel van zijn maar liefst 140 uitgaven omvattende oeuvre. Maar hoewel ik wist dat Graves graf er te vinden was en weet had van het bestaan van zijn boeken en gedichten, was er een andere schrijver die me naar Mallorca dreef.
Ere wie ere toekomt, en diegene is Albert Vigoleis Thelen. Na lezing van zijn magistrale avonturenroman Het eiland van het tweede gezicht kon ik niet anders dan onmiddellijk naar het reisbureau rennen voor een ticket naar Mallorca. De fotograaf had geen bezwaar, ja, hij mocht óók een dagje naar het strand.
In Het eiland van het tweede gezicht beschrijft Thelens alter ego Vigoleis de jaren tussen 1931 en 1936, die hij met zijn geliefde Beatrice op Mallorca doorbrengt. Ook Graves woonde in die tijd op het eiland en op zeker moment kwam hij erachter ‘dat een man die Vigoleis heette manuscripten in het net typte, tegen betaling’. En zo kwam het dat Vigoleis als secretaris aantrad en in die functie het manuscript I, Claudius voor Robert Graves heeft uitgetikt.
Het literaire leven op Mallorca? Jawel, mensen, het heeft echt bestáán.
Bij het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog zijn beide schrijvers van het eiland weggevlucht. Thelen voorgoed, Graves keerde in de jaren vijftig terug. Zijn huis, dat tegenwoordig open is gesteld voor bezoekers, ligt aan de doorgaande weg, net buiten Deià, ongeveer een kilometer van dat allermooiste kerkhof.
Aan de ene kant schieten de bergen hoog de hemel in, aan de andere ligt in de diepte de zee. Daartussen zweeft, ergens halverwege, het dorp. De begraafplaats is met de auto nauwelijks bereikbaar, je moet nog even over een hobbelig paadje klimmen om er te komen, maar dan krijg je ook wat: een magnifiek uitzicht over het water, omzoomd door bomen en zerken. Robert Graves is een van de gelukkige doden die hier mag liggen. Ik geef hem geen ongelijk; als je dan toch ooit de grond in moet, is dit de perfecte locatie. Tot het zover is, ben ik slechts even naast hem gaan zitten, voor de foto: Roos en Graves.
Roos Custers (foto: © Dolf Verlinden)