Zeer korte verhalen

Er zijn mensen die nog nooit van de schrijver A.L. Snijders hebben gehoord. Dat ligt aan die mensen. Jarenlang had hij een column in Het Parool en later in regionale dagbladen. Die columns werden uitgegeven door Thomas Rap en zijn de afgelopen jaren nog herdrukt in twee dikke verzamelbundels. Maar belangrijker is de publicatie geweest van Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk bij een kleine, maar zeer goede uitgever uit Enschede, AFdH. De bundel is een verzameling ZKV’s, zeer korte verhalen. Verhalen die Snijders per mail rondstuurt aan mensen die uitverkoren zijn. De verhalen kunnen net zo lang als een column zijn, maar ze kunnen ook veel korter uitvallen, zoals deze uit zijn nieuwste bundeling Bordeaux met ijs:

Telefoon

Op dinsdag zit ik om 12 uur bij de telefoon. Er gaat iemand bellen om 10 over 12.

Wie de columns en ZKV’s van Snijders volgt, krijgt langzamerhand een beeld van de hele mens: zijn ideeën, zijn literaire voorkeuren, zijn stijl, zijn vrouw, zijn vrienden, zijn huis, zijn jeugd, zijn omgeving, zijn vakanties, zijn woede, zijn humor. Hij wordt een beetje familie.

Een recensie over ZKV’s moet niet langer zijn dan de gemiddelde ZKV. Je hebt de neiging om citaat na citaat te noemen. Een van de mooiste, maar ook gruwelijkste verhalen heet ‘Maaimachine’. De biologische boer die naast Snijders woont, laat zijn veld maaien met vijf cyclomaaiers. ‘Erger dan de metalen overheersing is het lawaai. De ree vlucht, maar haar jong is nog te klein, het heeft een andere bescherming, het drukt zich plat tegen de aarde. De machine maakt er in een seconde tartaar van.’ De moeder komt dagenlang terug. ‘Ze verjaagt kraaien en buizerds, ze drukt haar neus in de aarde, van haar jong is niets over dan herinnering en geur.’ Alleen al om deze zin zou iedereen het boek moeten kopen. En dan eindigt Snijders Reviaans (‘Dat Koninkrijk van U, weet U wel, wordt dat nog wat?’) : ‘Hebben dieren verdriet? Dat zou ik willen weten. Niet zomaar van een voorbijganger of een journalist, maar van iemand die gestudeerd heeft.’ Zo’n verhaal zit meteen in je geheugen gegrift.

Coen Peppelenbos

A.L. Snijders – Bordeaux met ijs. AFdH, Enschede. 410 blz. € 37,50

Eerder verschenen op Literair Nederland, 18 december 2008.