Een varken in bed

Jay McInerney is vooral bekend van zijn verfilmde debuut Bright Lights, Big City. Het leven in de stad met de cokesnuivende jonge, blanke, succesvolle mensen vormt ook het decor van de verhalen die hij schreef tussen 1985 en 2008 en die in De laatste vrijgezel a-chronologisch gebundeld zijn. Een duidelijke scheidslijn vormt 11 september, de dag waarop de Amerikaanse droom in duigen viel. Daarna zijn de hoofdpersonen ‘sadder but wiser’ en ouder.

Twee verhalen gaan expliciet over de gevolgen van die fatale septemberdag. McInerney laat zien hoe zo’n gebeurtenis doorwerkt in het leven van gewone mensen. In ‘Ik hou van je schat’ is Liam net bij zijn minnares als elders in de stad de vliegtuigen de torens binnenvliegen. Zijn zwangere vrouw probeert hem wanhopig te bereiken en denkt dat haar man dood is. Het schuldgevoel leidt tot een opstanding van het katholieke geloof van Liam en drijft hem weer terug naar zijn vrouw. Als het gewone leven na 11 september weer op gang komt, hervat Liam ook zijn overspelige gedrag. Zijn vrouw neemt wraak. Het zijn vooral de kleine zetten op het emotionele schaakveld tussen man en vrouw die voor subtiliteit zorgen.

Er is in deze bundel sprake van een zekere mate van herhaling omdat meer dan de helft van de twintig verhalen gaat over ontrouw en wraak. In ‘Varkens in bed’ heeft de man te maken met zijn vrouw die een grote voorliefde heeft voor het biggetje dat opgroeit in huis en zelfs in bed mag slapen. Dat is leuk en aardig totdat het uitdijt tot een enorm beest dat de seksuele omgang tussen de echtelieden voorkomt. Dat is voor de man natuurlijk weer het sein om vreemd te gaan. Grotesk, ware het niet dat de dierenliefde van de vrouw een vervanging is van de liefde voor haar broer die als soldaat is omgekomen. Opeens is dat varken in bed geen grappig gegeven meer, maar een symbool van verdriet. Dit soort verhalen uit de laatste jaren waarin meer plaats is voor weemoed en mededogen zijn de beste.

Achterin De laatste vrijgezel bedankt Jay McInerney onder meer Raymond Carver, een van de grootste verhalenschrijvers. Helemaal aan het begin van zijn carrière heeft McInerney enkele verhalen laten becommentariëren door de meester. Als Raymond Carver nog zou leven, dan had hij kunnen zien dat hij een goede leerling heeft.

Coen Peppelenbos

Jay McInerney – De laatste vrijgezel. Vertaald door Jeroen De Keyser. De Bezige Bij, Amsterdam. 342 blz. € 24,90.

Verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 8 januari 2010