Driehoeksrelatie aan zee

Adam Seconde van Jacob Groot is een loden last voor de lezer. Hij moet hard werken om bladzijde voor bladzijde door het boek te komen. Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste is Jacob Groot een mooischrijver. Zijn zinnen zijn behept met een gemaakte kunstzinnigheid en zijn metaforen zijn ver gezocht. Het geeft de lezer een ervaring die ook vaak boven komt bij het lezen van poststructuralistisch werk van bijvoorbeeld Foucault of Derrida: Leuk, maar waar gaat het in hemelsnaam over?

Want ja, waar gaat Adam Seconde over? Het boek ontbeert een duidelijke plot. Dat hoeft geen probleem te zijn, als duidelijk is wat daar de functie van is. Als het gaat om de ontwikkeling van de personages of het laten zien van het langzaam verstrijken van de tijd.

Daarvan lijkt in Adam Seconde echter geen sprake. We volgen hoofdpersoon Adam Seconde tijdens een lange zomer in Egmond aan Zee waar hij probeert om te ‘genezen’. Waar hij van moet genezen blijft lang onduidelijk. Vaststaat dat Adam een vreemde gribus is met niet alledaagse seksuele voorkeuren. In de 379 bladzijden die het boek telt komen alle vormen van seks voorbij. Adam raakt opgewonden van de almacht van de zee, van exhibitionisme, voyeurisme, bestialiteit, sadomasochisme, plas- en poepseks en zo nu en dan ook nog gewoon huis-tuin-en-keukenseks met zijn vriendin.

Groot beschrijft dat overigens soms heel erg mooi. Zijn achtergrond als dichter komt boven in ritmische passages zoals deze, die het hart sneller laten kloppen: ‘Ze wandelt door de gangen van het grote koelhuis en ik kom haar tegen en ze drukt me tegen zich aan, onze kleren doen elkaar uit en we naaien, waarna we gaan liggen en zaaien, om daarna te baden en te waaien.’

Centraal in deze orgie staat Anita Feller, een bestaande Duitse porno-actrice die in de jaren negentig naam maakte met extreem perverse films. Wanneer we diep zoeken ontstaat rondom deze Feller ook een verhaal. Kiest Adam na die hete pornozomer voor Anita (en de porno) of voor zijn vriendin Eva Première? Is zijn verslaving aan Feller waarvan hij moet genezen? Groot doet een paar rake observaties over porno in relaties. Al zijn ook die dusdanig opgeschreven dat de hersenen ervan kraken.

Pas als het doel van Adam’s zelfverkozen retraite duidelijk is, wordt Adam Seconde iets helderder. Alleen zal tegen die tijd bij de meeste lezers het boek al lang achterin de boekenkast liggen te verstoffen.

Wilbert Elting

Jacob Groot – Adam Seconde. De Harmonie, Amsterdam. 380 blz. € 19,90.