Een brok in de keel

Met enkele verhalenbundels op zijn naam mag Jan Wijnen een routinier heten in zijn vak. In Verkleurde tijd zijn zeven nieuwe verhalen gebundeld die niet heel opvallend zijn en zeker geen meesterhand verraden.

Het verhaal met het meest heftige onderwerp is ‘Maak een foto van me, alsjeblieft’ over een Nederlandse fotograaf die een foto maakt van een meisje in Colombia dat verdrinkt in de modder na een aardbeving. De foto en de tv-beelden van die ramp zijn iconisch geworden. Wijnen schrijft in clichés: ‘De natuurramp in Colombia bleek een menselijke tragedie van grote omvang (…).’ Als de fotograaf in Nederland terug is, is het contrast met het dagelijkse leven groot. Zijn vriendin wil dat hij de foto’s van het meisje voor veel geld had verkocht. Hij weigert om de herinnering aan het contact met het meisje niet te bezoedelen. Het is allemaal heel voorstelbaar en ook de achtergrond van het verhaal is erg, maar de emoties worden de lezer wel opgedrongen: ‘Al die mensen die huilend en prevelend op hun knieën op de houten banken zaten, biddend en smekend voor hun kinderen, hun man, hun ouders, hun ooms en tantes, hadden hem diep geraakt.’

In meer verhalen gooit Wijnen alle gevoelens op tafel. Bijvoorbeeld in ‘De gelieven’ waarin een groepje dichtvrienden na jaren, sadder and wiser, weer bij elkaar komen. De hoofdpersoon wacht met smart op het enige vrouwelijke lid van de groep. Hij is, je voelt het al van verre aankomen, niet de enige met warme herinneringen. In de tussentijd wordt alles geëxpliceerd: ‘Mijn hart maakt een sprong.’ ‘Een grote neerslachtigheid overvalt me.’ ‘Het ontroert me.’

Deze manier van schrijven, die nergens opvalt door stilistische brille, maakt dat de meeste verhalen je koud laten. Ook in ‘Iets met woorden’ waarin een aan longkanker lijdende man toch naar de begrafenis van zijn vader gaat, ondanks dat zij in onmin leefden. Pas in het dorp van zijn jeugd herinnert de man zich de goede kanten van zijn vader. Ook dat wordt weer heel nadrukkelijk vermeld. ‘Adrie krijgt er een brok van in zijn keel. Hij heeft, voor zover hij zich herinnert, zijn vader nooit bedankt voor alles wat hij met hem heeft ondernomen. En nu is het te laat.’ Waarna hij toch onverwacht gaat spreken bij de herdenkingsdienst. Tsja. Van dit soort verhalen gaan er dertien in een dozijn.

Coen Peppelenbos

Jan Wijnen – Verkleurde tijd. Nieuw Amsterdam, Amsterdam. 172 blz. €17,95.

Verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 21 juni 2013