Een joekel van een trauma

Over vijf jaar heeft Google de absolute macht in handen. Tegen die tijd heeft het bedrijf ook al de einddatum van het leven op aarde voorspeld. Daar zit handel in, dachten Erhardt, Randy en Lua die als enquêteurs werken voor Google, maar die naast de standaardvragen van het bedrijf nog wat extra eigen vragen in petto hebben voor de mensen die iets eerder dan de einddatum een uitweg uit het leven zoeken.

De roman De verdwijners lees je door de ogen van vier verschillende personages. Op een avond in een megamoderne discotheek ontmoeten de drie enquêteurs Marthe, een jonge vrouw van wie de zus onlangs met de noorderzon is verdwenen. Als voor hun ogen iemand zichzelf ophangt door van de zevende verdieping naar beneden te springen met een touw om zijn hoofd, ontfermt de groep zich over Marthe. De lust tot dansen is voorbij. Of, zoals het wat ongelukkig geformuleerd staat: ‘Heel even reflecteerde ze op de oogkleppen van het contextueel geheugen. Toen was ze weer in de disco, met een joekel van een trauma boven haar hoofd.’

De wereld in de nabije toekomst is aan alle kanten keihard. En passant denkt slagersdochter Lua terug aan het moment waarop zij haar vader in de gehaktmolen duwde. Even later vervult ze weer een van haar buitenissige seksuele wensen. Met de einddatum voor ogen worden mensen tot extreme acties verleid. Alleen Randy heeft nog een extra, redelijk positieve, missie met het geld dat hij verdient. Op allerlei daken over de stad zorgt hij dat er microkosmossen ontstaan, oases van groen op hoogtes waar niemand het ziet en niemand het kan weghalen.

Niels ’t Hooft doseert de informatie die de louche handel achter het werk van de ondervragers blootlegt. Ook Marthe komt, terwijl ze steeds meer met de groep te maken krijgt, mondjesmaat meer te weten. De verdwijners doet in de verte denken aan werk van Michel Houellebecq en Bret Easton Ellis, maar is minder scherp geschreven en is in de uitwerking van de psychologische drijfveren ook nogal vlak. Daardoor blijft het boek wat te veel hangen op de wijze waarop de verdwijningen georganiseerd worden door de enquêteurs. Een goed idee, maar het einde van de roman heeft nu de ontknoping van een b-film, terwijl het verhaalgegeven meer in zich had als de schrijver nog een stap verder was gegaan bij alle personages en zijn thematiek wat verder had durven doorvoeren.

Coen Peppelenbos

Niels ’t Hooft – De verdwijners. Atlas Contact, Amsterdam. 222 blz. € 21,95.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 27 september 2013.