Speciaal voor Tzum bericht uitgever-directeur Mizzi van der Pluijm van Uitgeverij Atlas Contact dagelijks vanaf de Frankfurter Buchmesse. Wie ontmoet ze, wat (ver)koopt ze, waar wordt over gepraat?

Dinsdag 8 oktober

Aantal uur slaap: 5,5

Aantal stappen/km:15.060/9,9

Aantal glazen wijn: 0

Gehoord: ‘Those financial people just think books grow on trees, waiting to be picked.’

Hoogtepunt van de dag: ontmoeting met Carol Janeway, Knopf

Dit is zo’n beetje mijn 25ste Frankfurt. Dat betekent dat ik inmiddels ongeveer 150 dagen van mijn leven hier heb doorgebracht. Vreemd is het inmiddels dus niet dat alles voelt alsof ik nooit ben weggeweest. Dezelfde Indian summer, dezelfde curryworsten op het station, het plastic eendje staat nog precies zo op de rand van het bad als ik het vorig jaar heb achtergelaten, er zitten nog steeds gaten in de onderbroeken in de winkel op de hoek. Gewonde-Milva-onderbroeken: ons hotel ligt midden in de rosse buurt.

En altijd stroomt de Main.

Maar vermoedelijk vallen juist daarom andere dingen des te scherper op. Duitsland mag dan economisch de sterke man van Europa zijn, met Frankfurt als standplaats van de ECB bovenaan in de Euro-hiërarchie; ik zie meer daklozen, junks, alcoholisten en andere wanhopigen op straat dan ooit. Schreeuwend, huilend en vloekend lopen ze rond of zitten in groepjes op de stoep naalden te delen en te bedelen.

Crisis.

frankfurter hofOmdat de beurs pas woensdag opengaat, ontmoet men elkaar nu in de Hessischer Hof en de Frankfurter Hof. Degelijke Duitse hotels met grote lobby’s. Lobby’s die bedacht zijn voor zakelijke ontmoetingen, met die onpersoonlijke sfeer van nep-chic die het geld soepel van de een naar de ander moeten laten stromen. Maar er stroomt nog niet veel, vandaag, de pompeuze fauteuils zijn leger dan anders. Uitgevers en agenten komen later, gaan eerder weg en komen met minder mensen per uitgeverij.

Crisis.

En iedereen die er al wel is, uit welk land ook afkomstig, spréékt ook van crisis. Als er hier iets niet stroomt, dan is het geld.

Maar na een paar uur praten in die lobby’s valt ook dat des te scherper op: die crisis is uitsluitend financieel. Inhoudelijk is er met de boekenwereld nog steeds niets mis. Al na die eerste avond tuiten mijn oren van de verhalen over geweldige boeken, al klaar of op komst, en over de geweldige manieren om die boeken uit te geven. Ik hoor een redacteur vertellen over de grote roman die hij nu redigeert, de eerste 80 bladzijdes zijn briljant, en ik zie zijn ogen glimmen. Ik hoor hoe een agent probeert zo veel mogelijk geld bij elkaar te krijgen zodat een schrijver zich eindelijk die expeditie naar het paradijs kan veroorloven. Ik spreek een oververmoeide uitgever die duizend pagina’s van een nieuwe biografie van Hitler heeft gelezen en daar helemaal stuk van is omdat er zoveel nieuws over de man in staat, en dat is nog maar deel I. Ik hoor, als het niet over geld gaat, alleen maar fantastische ideeën, plannen en projecten, van een creatieve crisis is geen sprake. De geest stroomt harder dan ooit.

Dus daar ga ik me de komende week eens fijn mee bezig houden. En eigenlijk hoop ik maar één ding: dat de economische crisis al die financiers die hoge rendementen willen weer het boekenvak uitjaagt, zodat uitgeverijen weer gewone familiebedrijven worden die niet wakker liggen van een crisis meer of minder. Waar iedereen een prettig leven kan hebben en zich kan concentreren op de boeken die we niet kunnen missen.

Waar het geld kabbelt en de geest stroomt.

Mizzi van der Pluijm