Bauer bedankt Vandermeersch

Uw inktslaaf is grote dank verschuldigd aan de hoofdredacteur van NRC Handelsblad Peter Vandermeersch. Hij die ‘elke dag het gevecht wil winnen tegen de precaire hang naar sensatie’ zette afgelopen dinsdag de 14de januari 2014 in de functie van historicus zijn botten (Vlaams voor schoenen, red.) onder de tafel van Matthijs bij het welbekende werelddoordraaiprogramma van de VARA.

Journalisten en redacties, en uitgevers natuurlijk ook, zijn dol op jubilea. Daar kan mooi op worden ingehaakt. Het liefst met een deskundige. (Een gewilde, maar uiterst lastig te bereiken positie in tv-land. Heeft men eenmaal die status, kan men naar hartenlust op herhaling.)

Vandermeersch is zoals gezegd historicus én Vlaming en dat maakt hem bijna als vanzelf tot specialist aangaande de Eerste Wereldoorlog, de loopgravenstrijd die zich grotendeels op Belgisch grondgebied afspeelde en die, jawel, honderd jaar geleden uitbarstte.

Nu wil het geval dat uw inktslaaf ergens in 2008 een krantenknipsel zag waarin ene Alfons de Ridder (Willem Elsschot) schreef over de kleine duizend landgenoten ‘die gedurende de Groote Oorlog aan den dodendraad waren blijven hangen’. Dat bleek om een hekwerk te gaan dat in 1915 door de Duitsers tussen het neutrale Nederland en België was geplaatst en waar 2000 volt stroom op stond.

Een periode van research van anderhalf jaar lang naar de positie van Nederland gedurende de Eerste Wereldoorlog resulteerde in januari 2013 in de publicatie van Het geheim van Treurwegen, een roman waarin een jonge Vlaamse boerenzoon in een Nederlands krijgsgevangenkamp terechtkomt en waarin veel achtergrondinformatie wordt gegeven over de precaire balans van de neutrale handelsnatie die Nederland nu eenmaal was en is.

Zowel de Vlaamse krant De Standaard, de oude werkgever van Vandermeersch, als NRC Handelsblad beloonden het boek met vier sterren. (Waarvoor nogmaals hartelijk dank!)

De afdeling pr van de uitgeverij bewerkte diverse media, waaronder ook het werelddoordraaiprogramma. De interesse bleef hangende. Wel verscheen uw inktslaaf bij Tijd voor Max en maakte hij een documentaire voor de VPRO. Gedurende het afgelopen jaar hield hij een kleine zestig lezingen met als titel ‘Was Nederland neutraal in de Eerste Wereldoorlog?’

Toen hij geheel en al bij toeval, de tv stond aan in de wachtkamer, Peter Vandermeersch bij Matthijs aan tafel zag en hoorde, vulde zijn hart zich gelijk met vreugde. Alsnog werd zijn boek aangehaald in het werelddoordraaiprogramma! De conventie van Den Haag in 1907 waar de bepalingen voor de neutraliteit werden bepaald, vluchtelingen, krijgsgevangenkampen, Wilhelmina, de Duitse keizer in Doorn, de overeenkomst tussen het begin van vorige eeuw en deze tijd en natuurlijk de Dodendraad. Het was alsof de inktslaaf zichzelf hoorde tijdens een van zijn lezingen. Nogmaals hartelijk bedankt, mijnheer Vandermeersch, jammer dat er geen tijd was om Treurwegen nog even voor de camera te houden.

Guus Bauer