Column: Guus Bauer – De kleine hersenen
De kleine hersenen
In Amerika is onlangs een grootschalig onderzoek afgerond naar de effecten op het brein van het (uit)lezen van boeken, en dan met name romans. Het blijkt dat er nog vijf dagen nadat het omslag is dichtgeslagen verhoogde activiteit te meten is. Niet alleen in het deelgebied dat verantwoordelijk is voor de spraak, maar ook in dat waarin beweging, ha, gecoördineerd wordt: de kleine hersenen.
De lezer verplaatst zich bijna letterlijk in de personages, is de verklaring van de wetenschappers. Heeft uw inktslaaf daarom soms het idee heeft dat hij een voettocht van Amsterdam naar pakweg Pierepont heeft afgelegd. Een nieuwe afslankmethode, gewoon vanuit de leunstoel? Begin het jaar strakker met Sonja Bakker zag hij op een poster van een supermarkt, type prijsvechter, staan.
Toevalligerwijs is uw inktslaaf afgelopen week aangezocht als redacteur van een kookboekwerk geschreven door ene Geurtje Brouwer, ha, nog een initiaalgenoot.
Er rolt gelijk een slagzin uit: Krijg meer power dankzij Geurtje Brouwer. Vertwijfeld kijkt uw inktslaaf naar de beginnende vetrol op zijn buik. Toch niet genoeg meegelift kennelijk. Een overzicht van 2013, alvorens we er dit jaar flink de pas in zetten.
In alfabetische volgorde:
Scholem Aleichem – De stad van de kleine mensen
Een onvergetelijk tijdsdocument over een wereld die verdwenen is, of beter nog: die ontstolen is.
Aharon Appelfeld – De onsterfelijke Bartfuss
Maakt duidelijk dat de ontkenning een sluipmoordenaar is. Troostrijk voor schrijver en lezer.
Philippe Claudel – Geuren
Smokkelwerk, verschenen eind 2012. Een uiterst zinnelijk boek. Zijn meest persoonlijke werk, aldus de auteur.
Hans Fallada – In mijn vreemde land
Letterlijk en figuurlijk van binnenuit (de gevangenis in nazi-Duitsland) geschreven.
Almudena Grandes – De vijand van mijn vader
In zware tijden worden kinderen snel groot en voor dilemma’s gesteld waar zelfs volwassenen geen raad mee weten.
Edgar Hilsenrath – Fuck America
Spijkerharde lachsalvo. Satire grotendeels in niet mistenverstane dialogen opgetekend.
Iman Humaydan – Andere levens
Het verleden werpt lange schaduwen.
Paul Ingendaay – De romantische jaren
Over zelfbedrog, bedrog van herinneringen. Over wat had kunnen zijn.
José Saramago – Bovenlicht
Een ogenschijnlijk klein geluid dat ver draagt.
Bart Stouten – Kersen eten om middernacht
De winnaar van de Grote Inktslaaf Literatuurprijs 2013.
En ook nog alles van Andrei Makine, Herta Müller, Bohumil Hrabal. En hoe kun je nu Ergens anders van Richard Russo niet noemen en Zes maanden in de Siberische wouden van Sylvain Tesson, of Lenins balsem van Pieter Waterdrinker, Kerkhof aan zee van Emil Hakl, Patrik Ourednik Het geschikte moment 1855, de gedundrukte Carmiggelt, alles wat er van hem dit jaar is heruitgegeven, en …. alle boeken, behoudens werkjes van Bekende Mensen en de zogenaamde ideeënboekjes, verdienen oneindig veel kansen.
Guus Bauer
