Nieuws: Leo Vroman (1915 – 2014) overleden
Via twitter komt het bericht (door literair journalist Theo Hakkert) dat Leo Vroman is overleden. Vroman is 98 jaar geworden en overleed in zijn woonplaats Fort Worth (Texas). In 1964 won hij de P.C. Hooftprijs. Enkele gedichten van Vroman horen bij de klassieken uit de Nederlandse literatuur, zoals ‘Vrede’, ‘Jeldican en het woord’ en ‘Mens.
Mens is een zachte machine,
een buigbaar zuiltje met gaatjes,
propvol tengere draadjes
en slangetjes die dienen
voor niets dan tederheid
en om warmer te zijn dan lucht. (fragment)
Querido-uitgever Annette Portegies reageert op de website van de uitgeverij:
Leo Vroman debuteerde in 1946 bij Querido, toen de uitgeverij herrees uit de as van de oorlog. Hij is Querido bijna zeventig jaar trouw gebleven en was voor vier generaties uitgevers en redacteuren een lieve vriend, die vanuit de Verenigde Staten wekelijks, en nadat hij op internet actief werd zelfs vrijwel dagelijks, met de uitgeverij in contact stond. Zijn dood vervult ons met diepe melancholie.
Wie Leo Vroman noemt, noemt ook automatisch Tineke Sanders, de vrouw met wie hij sinds 1938 samen was (onderbroken door een verblijf in de jappenkampen tijdens de Tweede Wereldoorlog). Na de oorlog trouwden ze en emigreerden ze naar Amerika. In Amerika werkte Vroman als bioloog. Er bestaat zelfs een Vroman-effect: ‘Het Vroman-effect, genoemd naar de hematoloog en dichter Leo Vroman, komt voor bij de bloedstolling. Bij adsorptie van eiwitten uit bloedplasma op een oppervlak komen de bewegelijkste eiwitten het eerst. Later worden ze verdrongen door minder bewegelijke eiwitten die een grotere affiniteit hebben met het oppervlak.’ (Wikipedia)
Als dichter kun je Vroman niet echt onderbrengen bij een stroming, al werd hij al vroeg door Paul Rodenko in Nieuwe griffels, schone leien bij de expressionistische dichters geschaard. Tot op het laatst bleef Leo Vroman dichten. Als bloemlezer of tijdschriftmedewerker deed je nooit tevergeefs beroep op hem. Als je hem ’s nachts een mail schreef, dan lag bij het ontbijt al een gedicht in je mailbox.
In een interview met Annemiek Neefjes voor Literatuurplein zei Vroman over de dood:
Als ik ooit een interessante kwaal krijg, dan kan ik daar best een gedicht over maken. Maar verder, ik kijk vrij vriendelijk aan tegen de dood. Ik ben er ook erg nieuwsgierig naar. Doodgaan is een belangrijke fysiologische gebeurtenis.