Feuilleton: De Jobsiade – Zevenentwintigste hoofdstuk
Zevenentwintigste hoofdstuk
Hoe Hieronimus goedgemutst in Ohnewitz arriveerde en hoe hij daar schoolmeester werd op een school met kleine jongetjes en meisjes.
- De door Hieronimus zojuist bevrijde
Heer en de dame aan zijne zijde
Waren een lief en alleraardigst paar
En pas sinds kort getrouwd met elkaar.
- De heer kon zich op zijn adel beroemen
En dorpen, kastelen de zijne noemen,
Maar Ohnewitz was zijn eigenlijke stek,
Want zijn riddergoed lag in dat vlek.
- Om nu zijn gemalin een dienst te bewijzen
Maakt hij met haar vaak kleine reizen
Want hij onderhield met menigeen
Goede relaties daar om hem heen.
- Ook toentertijd had hij zo-even
Een buurtgraaf acte de présence gegeven
En was op de terugweg onverwacht
Door de rovers in het bos opgewacht.
- Ze namen allereerst de koetsier te pakken,
Die op de grond naar adem moest snakken;
Vervolgens eisten ze met klem
Zijn geld en andere dingen van hem.
- Ze trokken hem daarop uit de wagen
En bedolven hem onder hun vuistslagen,
Totdat op het angstgeschreeuw van Madam,
Zoals gezegd Hieronimus kwam.
- Ze vertelden hun redder het hele gebeuren
Tijdens de terugrit in geuren en kleuren,
Die zorgde dat hij niet te snel reed,
Na die hoeveelheid geleden leed.
- Hieronimus heeft eveneens verteld wat
Het lot hém tot dan toe voorgeschoteld had,
En zo bereikten ze het gehucht
Ohnewitz in een vloek en een zucht.
- Daar echter vergat men de hele historie
En vierde de thuiskomst als een victorie;
Hieronimus werd (dat moet gezegd)
Uitvoerigst in de watten gelegd.
- Gloednieuwe kleren, schotels en wijnen,
Tabak, reebout, gebraden konijnen,
Zette men aan één stuk door
Dankbaar Hieronimus voor.
- Zo smaakte hij het goede des levens,
En na drie weken deed de heer tevens
De plechtige belofte hem voortaan
In zijn levensonderhoud bij te staan.
- Nu was er gelukkig net in die dagen
Een toevallige omstandigheid te beklagen
Waar Hieronimus zeer content mee was,
Hem komende bijzonder van pas.
- Want in Ohnewitz ging zonder enig gespijbel
De boerenjeugd naar een School met den Bijbel,
In een schooltje waar de heer het recht
Van collatie/voordracht was toegezegd.
- Daar konden ze lezen en spellen leren
En gericht het A, B, C, D bestuderen,
Maar in een verder studiegebied
Voorzag het studierooster niet.
- Elke mogelijkheid om nog meer te leren
Kon de patroon in zijn wijsheid blokkeren,
Immers een boer die iets heeft geleerd
Wordt hoogmoedig en heel verkeerd.
- Ja, de ervaring heeft ons bewezen
Dat een boer die zijn kalender kan lezen
(Of zijn catechismusboekje) al gauw
Een staart opzet gelijk een pauw.
- En als dan zijn ambities nog hoger stijgen
Is hij niet meer aan het werk te krijgen,
Dus als je dáármee eenmaal begint
Worden er pacht noch tienden geïnd.
- Naast dertig daalders als vaste bijdrage
Kreeg de onderwijzer op hoogtijdagen
Nog eieren, boter, kippen en zo,
Ja, soms een complete gans cadeau.
- En als zijn heer thuis was, kreeg hij altijd
Op Nieuwjaarsdag een feestelijke maaltijd
En als dank voor het toegewenste heil
Ook nog een geldbedrag in stijl.
- Nu was het probleem dat daar zo-even
De dorpsonderwijzer de geest had gegeven,
En dus was het zeer begrijpelijk dat
Men dringend een nieuwe nodig had.
- Zodra de heer dit bericht kreeg te horen,
Heeft hij Hieronimus laten promovoren,
En dus mocht onze held voortaan
Als meester voor de schoolklas staan.
- Weliswaar leek hem het schoolse zwoegen
Geen onvoorwaardelijk genoegen,
Want hij was meer voor vrij en blij
Dan voor moeizame schoolmeesterij.
- Maar daar men hem ten kastele goed kende
En met gunsten en weldaden zodanig verwende,
Dat hij na schooltijd snel was verkwikt,
Heeft hij zijn functiebeschrijving geslikt
- En voor zichzelf hoog en heilig gezworen
Zijn plicht te vervullen naar behoren,
Opdat hij toch vooral voortaan
Hier nooit meer weg hoefde te gaan.
- Ook leek het hem nodig in verschillende zaken
Een noodzakelijke ommezwaai te maken,
Omdat hij de stellige overtuiging had
Dat het onderwijs erg in het slop zat.
- Hij begon dan ook na lang delibereren
Zijn hervormingsplannen te realiseren
Maar zonder veel plezier van dien,
Zoals de geachte lezer weldra zal zien.
