Nieuws: Racistische clichés bij de Libris-genomineerden?
Eerder deze week haalden we de racistische uitspraken van Gerard Reve aan. Oud nieuws. Claudia Biegel schrijft op Joop.nl dat ook moderne schrijvers niet vrij zijn van vooroordelen. Biegel zat in de schaduwjury van de Libris Literatuur Prijs en werd niet vrolijk van het aanbod.
Wat mij al lezend opviel, was dat vrijwel alle niet-blanke en niet-Europese personages binnen de shortlist zich karakteriseerden door stereotypering. Het zijn stuk voor stuk personages zonder individualiteit die keurig beantwoorden aan de heersende vooroordelen. (…) Ze komen allemaal om de hoek kijken: de grote neger met sneeuwwitte tanden, rondborstige bosnegerin, tijgerbotten etende chinees, zielige asielzoeker, onbetrouwbare Zuid-Amerikaan…. Een voor een vlakke personages die worden getypeerd door hun raciale afkomst of herkomstland. Persoonlijkheidskenmerken hebben deze personages kennelijk niet nodig.
Biegel geeft aan dat ze alert zal blijven, ze gaat ‘literatuur langs de xenofobie-meetlat’ leggen.
Ik was als kind dol op Sjimmie. Hij was het domme zwarte vriendje van Sjors met rode lippen van oor tot oor en bellen in zijn oren. Of hij was misschien niet dom, maar hij sprak gebrekkig. Aandoenlijk vond ik dat. Hij vertederde me. Toen nam een andere tekenaar het over en werd Sjimmie een vlotte bink die in alles op Sjors leek, maar dan met een donkere huidskleur. Ik vond er meteen niks meer aan.
Ik vind dat we veel te makkelijk oordelen dat de mensen vóór ons FOUT waren. Claudia Biegel loopt, net als wij allemaal, het gevaar dat men over vijftig jaar naar óns vingerwijst als mensen die fout waren in hun opvattingen over… Ja, wíst ik maar waar de toekomst ons op aan zal spreken.
Misschien vindt men het over vijftig jaar onbegrijpelijk dat wij over straat liepen en gewoon onze tanden in een toevallig passerend kuiken of varken zetten omdat we honger hadden en niet konden wachten tot het speltbrood op tafel stond.