Fietsen met een spinnenweb

Er zijn schrijvers van wie je ongezien elk boek kunt kopen en Rob van Essen behoort tot die categorie auteurs. Het mooiste verhaal in Hier wonen ook mensen is het titelverhaal. De jonge hoofdpersoon gaat met zijn vader en oom mee op vakantie naar Portugal. Zijn moeder is enkele maanden eerder overleden en oom Evert, de broer van zijn moeder, heeft erop aangedrongen dat ze er eens uit moeten. ‘Jullie zijn in de rouw, jullie wereld is nog nooit zo klein geweest. Wij gaan hem groter maken.’ En zo gaan de drie in een ongemakkelijke rit naar het zuiden.

van essen hier wonen ook mensenVan Essen kan de onhandige manier waarop de drie met elkaar omgaan invoelbaar maken. De vader doet zijn best. ‘Soms zei hij iets, waarop oom Evert dan met een gretige en iets te snelle hartelijkheid reageerde. Daarna volgde weer een lang zwijgen, alsof oom Evert met zijn enthousiasme een kaarsje had uitgeblazen dat met veel moeite was aangestoken, en mijn vader nu eerst op zoek moest naar een nieuwe lucifer.’ Als de drie op de plaats van bestemming zijn, ontspoort de vakantie omdat de vader van de hoofdpersoon lijkt op een gehate scheidsrechter die ervoor gezorgd heeft dat Portugal niet mee kan doen bij de wereldkampioenschappen voetbal in Mexico. Overal waar ze komen is vijandigheid hun deel.

Zo’n ietwat absurde wending of laag heeft Van Essen vaak in zijn verhalen zitten. In ‘Het huis aan de Amstel’ gaat de hoofdpersoon om met de student Sybren die ontdekt dat er een spinnenweb gesponnen is tussen hun twee fietsen. Door heel geconcentreerd naast elkaar te fietsen kunnen ze het web behouden. Binnen de kortste keren is hij onderdeel van een driemanschap dat het fietsen met spinnenwebben vindt behoren tot een hogere van meditatie. Als ze uiteindelijk afreizen naar de bron van de Ya Hou-traditie blijkt de werkelijkheid iets weerbarstiger dan gehoopt.

De eerder genoemde oom Evert komt twee keer voor in deze bundel en was ook al in de verhalenbundel Elektriciteit een krachtige figuur met een overschot enthousiasme. Ook de jonge branie Scipio keert in deze bundel in twee verhalen terug. Over hem zou Van Essen nog eens een roman over moeten schrijven. De kracht van Van Essen is dat hij doodgewone mensen in vreemde situaties plaatst (al ontmoet Richard Dawkins in het eerste verhaal God), waardoor je ondanks de absurditeit toch mededogen blijft houden.

Coen Peppelenbos

Rob van Essen – Hier wonen ook mensen. Atlas Contact, Amsterdam, 224 blz. € 21,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 3 oktober 2014.