De vrijdag- en zaterdagavond vormen het hart van Writers Unlimited. In de twee zalen van het gebouw zijn acht programma’s samen gesteld die vanaf 20.00 uur tot middernacht plaatsvinden, scholieren treden op in de foyer en er is een doorlopend programma met korte gesprekken over favoriete boeken. In het naastgelegen filmhuis kan je naar de filmkeuze van schrijfster Cynthia McLeod. Een strak gepland geheel waarin uitloop voorkomen moet worden.

Nuweira Youskine en Adriaan van Dis

Ik schuif als eerste aan bij de discussie ‘aanpassen of opzouten’ waarin Adriaan van Dis en Nuweira Youskine (o.a. Columnist bij Trouw) discussiëren of de multiculturele samenleving wel, of niet, is mislukt. Van Dis gaat ervan uit dat die multiculturele samenleving een feit is en onze huidige opstelling leidt er onder andere toe dat we duizenden vluchtelingen in de Middellandse zee laten verzuipen. Maar de volgende Dickens zal een Afrikaan zijn en ons nog wel de boeken bezorgen waarbij we ons schuldig zullen voelen.

Youskine verhaalt over een column die ze schreef over de Nederlandse koekjestrommel en of die zo snel gesloten wordt uit gierigheid of praktische overwegingen (dan blijven de koekjes langer vers) waarop een vrouw mailde die vanuit de column kon opmaken dat ze voor de sharia was en meer van dat soort engs. Vervolgens gaan ze elkaar verbaal te lijf onder leiding van Abdelkader Benali en is het genieten voor de toeschouwer. Youskine: ‘Duindorp is net zo extreem en dichtgetikt als die extremisten.’ Van Dis: ‘Stand.nl is onderbuik en slechte journalistiek.’

Voor het bovenstaande programma stond een halfuur en dat was precies goed. Manon Uphoff heeft vervolgens in de grote zaal 45 minuten voor het gesprek Home is where the Hell is over opgroeien in conflictgebieden. De Israëliër David Grossman, de Ethiopische Maaza Mengiste (woonachtig in de VS) en de Mexicaans/ Amerikaanse Jennifer Clement gaan hierover in gesprek. Beide vrouwen schreven romans over respectievelijk de val van Haile Selassie en over de gevaren waaraan jonge meisjes in Mexico blootstaan.

Helaas komt het niet tot een echt gesprek. Elke auteur leest een fragment voor en beantwoordt enkele vragen, waarbij Uphoff regelmatig opmerkt dat er zo weinig tijd is waardoor je als bezoeker al snel ongemakkelijk op je horloge gaat kijken. Een gemiste kans want een andere aanpak had zeker een interessanter gesprek kunnen opleveren.

maxim februari en martijn knol

Hierna volgt één van de hoogtepunten van de avond als Martijn Knol en Maxim Februari samen in gesprek gaan over hun favoriete boeken. Beiden zouden een favoriet en een slecht boek meenemen. Voor Februari liep dit anders doordat zijn huis een week eerder afbrandde: ‘Het begon om half twaalf en om drie uur ’s nachts lag ik in een geleend bed en dacht: Oh god, de boeken van Martijn.’ Die wilde hij nog herlezen voor het gesprek. Maar nu heeft hij een ‘Umberto Eco Bibliotheek’ vol ‘giftige adembenemende boeken’. Beiden hebben vragen voor elkaar voorbereid die ze om en om stellen. Het gesprek erna wordt erg leuk als blijkt dat het favoriete boek van Knol Orfeo van Kevin C. Powers is terwijl Februari dit mee had als minst favoriete boek: ‘Slim en goed, maar hij wil teveel het slimste jongetje van de klas zijn.’ Vervolgens leest hij een passage voor waarin elke zin een andere metafoor bevat. Een halfuur blijkt voor dit programma niet genoeg en aan de zijkant van het podium zie je hoe Benali klaarstaat om op het juiste moment het programma te beëindigen.

ode aan Remco Campert

De avond wordt in de grote zaal afgesloten met een ode aan Remco Campert. De VSB-Poëzieprijs genomineerden Alfred Schaffer, Peter Verhelst en Hester Knibbe, aangevuld met Hanneke van Eijken en Mustafa Stitou, dragen voor en Christina Branco zingt fado’s. Alle dichters dragen werk van Campert voor, een eigen gedicht dat voor Campert geschreven is en Alma Mathijssen stelt enkele vragen. Het is een aardige ode die een leuk beeld biedt op de invloed van Campert, maar liever had ik een langere voordracht gehoord van de aanwezige dichters.

Nadat het programma rond 24.00 uur is afgerond krijgt de achterblijver nog een mooie buikdansshow te zien van de Amerikaanse striptekenares Leela Corman. Die in de foyer optreedt waar elf uur later de Indische Winter Kumpulan begint (het verslag daarvan volgt nog).

Maarten Praamstra

De collega’s van het Cultureel Persbureau maakten filmpjes bij de avond.