Vechtlust en -leed van een alleenstaande vrouw

De tekst op het schreeuwend gele buikbandje van De eerste foute man zou er bijna voor zorgen dat je de roman niet eens wilt aanraken: ‘Nog nooit heb ik een roman gelezen die mijn seksualiteit, mijn spiritualiteit, mijn geheimste zelf zó aansprak, en ik weet zeker dat ik daarin niet alleen sta’. Een quote van Lena Dunham, actrice en schrijfster van de serie Girls. Brrr..

Wat zorgt er dan voor dat je de roman toch gaat lezen? De auteur. Haar film Me and You and Everyone We Know. Haar kunstprojecten. Haar bundel met korte verhalen: Niemand hoort hier meer dan jij. Deze quirky kunstenares en auteur wordt door haar originele ideeën door velen gezien als cultheld.

In De eerste foute man lijkt het hoofdpersonage verdacht veel op de schrijfster, wat er bij mij voor zorgde dat ik tijdens het lezen constant de auteursfoto op de achterflap als beeld voor ogen had. Cheryl is een nogal vreemde vrouw van in de veertig. Ze is verliefd op haar collega Phillip van bijna zeventig en probeert hem op een nogal onhandige manier te benaderen. Hij lijkt er eerst op in te gaan, maar al snel blijkt dat hij haar meer als een wijze vriendin ziet. Hij verwacht dat ze haar goedkeuring uitspreekt over zijn relatie met een meisje van zestien. Hij wil pas met het meisje naar bed na Cheryls toestemming, maar in de tussentijd stuurt hij haar sms’jes als: ‘IK MOEST JE VAN HAAR LATEN WETEN DAT IK HAAR DOOR HAAR SPIJKERBROEK HEEN HEB GEVINGERD. VOLGENS ONS TELT DAT NIET. GEEN ORGASME.’ en ‘ZE HEEFT NET EEN PAAR MINUTEN MIJN STIJVE LID VASTGEHOUDEN, MAAR ZONDER TE BEWEGEN’.

Terwijl Cheryl probeert te ontkomen aan het vellen van een oordeel komt ze voor een nog lastiger situatie te staan: Haar bazen (die met elkaar getrouwd zijn) hebben een werkloze dochter die onderdak nodig heeft. Aangezien Cheryl alleen woont vinden haar collega’s het een goed idee dat ze bij haar intrekt, en het lukt Cheryl niet om daar onderuit te komen. Haar eigenzinnige huishouden wordt verwoest door het 21-jarige monster Clee: kilo’s afwas stapelen zich op, een doordringende lichaamsgeur overheerst in het huis en Cheryl durft nauwelijks nog in de woonkamer en keuken te komen. Om het nog erger te maken begint Clee haar te intimideren. Het begint met kleine duwtjes en gemene woorden, maar loopt al snel uit op urenlange gevechten. july2

Het verhaal wordt interessant wanneer Cheryl van de vechtpartijen begint te genieten. De masochistische relatie met haar jonge huisgenote zorgt ervoor dat Cheryl zich psychisch en lichamelijk stukken beter voelt. Ze begint uit te kijken naar de gevechten, waar ze de vreemdste fantasieën aan overhoudt: ze verbeeldt zich dat ze Phillip is en dat ze op alle mogelijke manieren ruige seks heeft met Clee.

Wat zou hij geschokt zijn als ik haar over de tafel legde, haar jurkje omhoog schoof en mijn lid in haar strakke sterretje ramde. Ik zou stoten met beide handen hoog in de lucht om iedereen in het restaurant, ook de chef-kok en de souschefs, obers en hulpkelners te laten zien dat ik niet haar moeder was.

De relatie tussen Cheryl en Clee transformeert van vijandelijke huisgenoten naar sparringpartners, van moeder en dochter naar geliefde en sekspartner. De relatie wordt nooit echt duidelijk of begrijpelijk, maar het is wel vermakelijk om over het hele spectrum van hun relatievormen te lezen. Veel meer dan vermakelijk is het echter niet. Vergeleken met July’s korte verhalen en films is het bijna saai. Het écht absurdistische vind je in dit boek niet terug. Wat je wel terugvindt zijn veel innerlijk gezeur van een onzekere vrouw en enkele fenomenale sekspassages. Inclusief één van de meest weerzinwekkende seksscènes ooit, wanneer Cheryl dan toch eindelijk écht seks met Phillip heeft.

Djuna ter Beke

Miranda July – De eerste foute man. Vertaald door Gerda Baardman en Lydia Meeder. De Bezige Bij, Amsterdam. 288 blz. € 19,90.