We raken allemaal weleens verdwaald in de storm

De berg riep me. Ik moest weglopen. Het moest. En er hoefde niemand mee te gaan.

Aan het woord is de 12-jarige protagonist Mark, die samen met z’n hond Beau een tocht van 423 kilometer richting ‘de bergen’ onderneemt. Een intrigerend verhaalbegin, dat talloze vragen oproept: wat is de precieze reden voor deze schijnbaar impulsieve onderneming? Waarvoor is Mark op de vlucht? In een alternerende verhaallijn focust een personele verteller op de wanhopige zoekactie van Marks ouders, hun vertwijfeling en verdriet, maar ook de innerlijke strijd van Marks beste vriendin Jess. Naarmate het verhaal vordert, integreert Gemeinhart tussen de regels steeds weer (schaarse) aanwijzingen over Marks persoonlijkheid, zijn redenen voor z’n barre tocht, zijn schijnbaar tevergeefse strijd tegen kanker.

naar de topProtagonist Mark wordt als ondernemend, sterk uitgewerkt round character geportretteerd, wat inleving in zijn niet alledaagse gedachte- en gevoelswereld vergemakkelijkt. Geheel eigen aan de als queeste verpakte tocht zijn de ontmoetingen met erg verschillende personen, die als unieke karakters met een eigen geschiedenis geportretteerd worden. Gemeinhart schuwt de harde realiteit niet; Mark leert letterlijk met vallen en opstaan, riskeert meermaals zijn leven om zijn einddoel – de top van de berg Mount Rainier – te bereiken. Een kritische geest kan zich vragen stellen bij het groots uitgewerkte einde, dat inderdaad weleens aan de geloofwaardigheid raakt. Tegelijkertijd is Mark je dan al zo dierbaar geworden, dat je alleen maar kan hopen dat hij z’n doel bereikt. Zonder de eigen stem van een begenadigd auteur zou dit alles behoorlijk moraliserend, zelfs cliché klinken, maar die valkuil vermijdt Gemeinhart feilloos. Eenzelfde fijngevoeligheid bereikt de auteur in zijn benadering van Marks omgang met zijn ziekte, zonder dat hij op hinderlijk expliciete wijze een voorbeeldfunctie moet vervullen voor ‘jongeren in dezelfde situatie’.

Het maakt Naar de top tot een uitgebalanceerd en tevens spannend verhaal. Die spanning bereikt de auteur niet enkel door Marks queeste naar de bergtop; op een diepgaander niveau overtuigt Gemeinhart met het gevoelige relaas van een eenzame jongen, wanhopig op de vlucht voor zijn lot. Stilistisch wordt dit sterk verbeeld door een jachtig, haast pulserend ritme, dat tot gehaast verder lezen dwingt. De gehele roman is beeldend geschreven; enkele filmische scènes vragen letterlijk om een begenadigd regisseur. Niet alle vergelijkingen en beelden zijn daarbij echt geslaagd, maar het diepmenselijke relaas overtuigt, raakt en beklijft. De krachtige stijl komt wel bijzonder goed tot z’n recht in zelfgeschreven haiku’s, die geheel vanzelfsprekend in de verhaallijn geïntegreerd worden. De gebalde dialogen lezen als levensechte gesprekken en komen op papier perfect tot leven. Geen sinecure overigens, maar Gemeinhart slaagt met verve.

Er verschenen de afgelopen jaren flink wat adolescentenromans over kanker, en meer in het algemeen levensbedreigende ziekten, denk maar aan Een weeffout in onze sterren van John Green, Zac & Mia van A.J. Betts of Het kankerkampioenschap voor junioren van Edward van de Vendel. Naar de top is voor een iets jonger publiek (12+), en ontegensprekelijk één van de betere boeken binnen het genre. Dankzij de emotionele geladenheid, zonder overigens sentimenteel te worden bereikt Dan Gemeinhart in zijn debuut een realistische, doordachte benadering. Marks queeste wordt als hindernissenparcours geconcipieerd, en dat is meteen een geslaagde metafoor voor het leven als kankerpatiënt. Naar de top is een psychologische jeugdroman van formaat, één van de betere boeken van dit jaar.

Jürgen Peeters

Dan Gemeinhart – Naar de top. Vertaald door Tjalling Bos. Lemniscaat, Rotterdam. 228 blz. € 17,95.