Eng realistisch Bijlmer-relaas

Jessye is ontevreden over haar huidskleur, gewicht, cupmaat, en eigenlijk over elk ander deel van haar lichaam. Ze werkt zonder diploma als verzorgster voor ouderen en als pedicure in de Bijlmer. Daar woont ze, nadat haar moeder aan het begin van Onder de dreven naar Suriname trekt, in bij haar zieke en door aquaria geobsedeerde vader. Dan ontmoet ze Manú. Een jongen die haar leuk lijkt te vinden voor wie ze is, waardoor ze de beste versie van zichzelf wil zijn. Maar als Manú wordt opgepakt en een celstraf krijgt, is Jessye koste wat kost van plan hem als haar vriend te houden. Als ze een paar dagen overtijd is, vertelt ze Manú daarom dat ze zwanger is. Deze leugen breidt zich steeds verder uit; ze neemt echo’s mee (van de tweeling!), laat haar borsten vergroten, stopt kussentjes onder haar kleren als buik en zorgt voor babyspullen. Een klein probleem is dat Manú uiteindelijk met verlof mag, want waar haalt Jessye zo snel een baby vandaan?

Onder_de_dreven van MunsterDoor de lezer mee te nemen in de gedachtegang van Jessye laat Van Munster zien dat het leven ingewikkeld is en zeker niet zo maakbaar zoals Jessye dat graag zou willen. Van Munster geeft geen oordeel over de gebeurtenissen en als een objectieve verteller laat ze je deelgenoot worden van de wanhoop van een meisje dat niets liever wil dan geliefd zijn. Hierdoor lijkt er geen kwaad te zitten in de acties van Jessye, aangezien ze zelf niet beseft dat ze verkeerd bezig is.

‘En?’ vraagt Manú onmiddellijk, nog voor ze is gaan zitten. ‘Hoe is het met je?’

‘Heel goed,’ antwoordt Jessye, die verrast is om zijn openlijke blijdschap haar te zien, zijn verlangen naar haar meent ze te voelen.

Te snel. Ze zegt te snel en te gelukkig ‘heel goed’ voor die spontane abortus. Kan ze er nog over beginnen? Anders moet ze het volgende week doen als ze zich heeft voorbereid en ingeleefd. Een zwangerschap kan tot op de laatste dag fataal verlopen, zeker bij een tweeling.

De onmacht van Jessye om de gebeurtenissen uiteindelijk een andere draai te geven, maakt dat de maakbaarheid van haar toekomst, en daarmee ook onze toekomst, een droef realistische ondertoon krijgen.

Onder de dreven is geïnspireerd op een waargebeurd verhaal van een vrouw uit de Bijlmer die een tweelingzwangerschap verzon toen haar vriend naar de gevangenis werd gestuurd. Daarnaast speelt het historische aspect van de Bijlmer ook een aspect en heeft Van Munster de gevolgen van de Bijlmerramp voor de gemeenschap en de gezondheid van haar bewoners knap verweven in het verhaal.

‘Oh. Ik kwam haar tegen in het ziekenhuis.’ Harry gaat zitten, vouwt de arm die hij tastend voor zich houdt voorzichtig in en laat zijn hand op de tafel liggen.

[…]

‘Oké, maar waarom is ze hier?’

Harry zucht en kijkt voor zich uit. ‘Lin wilde daar niet blijven.’

‘Hoe weet je dat?’

‘Dat maakte ze me duidelijk.’

‘Hoe dan? Ze spreekt geen Engels, ze begrijpt niet eens dat jij Harry heet.’

Van Munster heeft met Onder de dreven een uiterst scherp en realistisch beeld geschetst van het leven en de problemen van een meisje dat steeds verder afzakt in haar eigen dromen.

Irmaria Pennenkamp

Hannah van Munster – Onder de dreven. Van Oorschot, Amsterdam, 160 blz. € 16,50.