Recensie: Sophie Hannah – De monogram moorden
Hercule Poirot lives!
In de jaren veertig schreef Agatha Christie twee romans over haar favoriete speurders, Miss Marple en Hercule Poirot. In plaats van de boeken te publiceren werden ze opgeborgen in de kluis van haar uitgever. De romans waren bedoeld om bewaard te worden tot na haar dood, als laatste troost voor haar vele lezers. Uiteindelijk werd dit plan toch niet helemaal zo uitgevoerd. Curtain: Poirot’s Last Case verscheen toch nog op het einde van haar leven, alleen Sleeping Murder kwam als een echte verrassing na de dood van Christie in 1976 op de markt. Een verschil tussen beide boeken is verder dat in zijn laatste avontuur Poirot ook echt dood gaat, terwijl Miss Marple vrolijk verder leeft.
De erfgenamen van Agatha Christie verdienen nog steeds enorm veel geld aan haar boeken (en toneelstukken), waarvan de verkoop maar niet afneemt. Ook de verfilmingen volgen elkaar op, de serie boeken over Miss Marple is in zijn geheel nu al zo’n vier keer verfilmd. Een serie naar aanleiding van een paar boeken met andere hoofdpersonen, Tommy en Tuppence, is trouwens deze zomer op de Engelse televisie te zien. Maar in tegenstelling tot de nabestaanden van andere schrijvers, hielden zij alle voorstellen tegen om de twee speurders te laten herleven.
Tot Sophie Hannah, een veel geprezen Britse detective schrijver, hen met het voorstel benaderde om een nieuwe Poirot te schrijven. En dit keer stemden de Christie-erven toe. The Monogram Murders is hiervan het resultaat. Hannah laat Poirot trouwens niet uit de dood herrijzen, maar heeft haar boek gesitueerd in 1929, dus zo ergens tussen de andere boeken van Christie zelf over de ijdele detective met de befaamde grijze cellen.
Sophie Hannah is een bewonderaar van Christie en zij heeft voor haar boek gekozen zich zo ondergeschikt mogelijk te maken aan haar voorganger. Wie niet beter weet zou denken daadwerkelijk met een boek uit een ver verleden te maken te hebben. Het boek begint met een scène in een restaurant, waar Poirot geïntrigeerd raakt door een vrouw die zich angstig gedraagt. Kort daarop worden in een hotel drie doden gevonden, elk met een manchetknoop met monogram in hun mond. Dankzij zijn vriendschap met een politieman raakt Poirot betrokken bij het onderzoek, dat hen naar een dorpje buiten Londen voert.
In eerste instantie is de wijze waarop Sophie Hannah de Belgische detective beschrijft heel boeiend. Zoals altijd is Poirot ijdel, pedant maar tegelijkertijd ook vriendelijk en bescheiden. De setting van een deftig hotel waar veel wonderlijke vogels werkzaam zijn is ook heel goed gedaan. Gaandeweg wordt het verhaal echter uiterst gecompliceerd, waarbij de motieven van de verdachten soms zo ongeloofwaardig zijn, dat de bewondering voor Hannah afneemt. Nu hield Christie ook van heel erg ingewikkelde plots, maar als je een boek van haar uitgelezen had, moest je toegeven dat er altijd een heldere logica in de afwikkeling zat. Dit gevoel ontbreekt bij The Monogram Murders. Bovendien duurt de afwikkeling wel erg lang.
Een moderne schrijver die zich ‘aanpast’ aan literatuur van bijna honderd jaar geleden, moet héél veel eigen vaardigheden loslaten. Dit geeft zelden een gelukkig resultaat. Zo blijft het eeuwig zonde dat P.D. James met haar laatste krachten Death comes to Pemperley schreef, een vervolg op een roman van Jane Austen, en niet nog een eigentijdse detective. Het resultaat was namelijk bedroevend. Ook bij Sophie Hannah merk je dat zij eigenlijk wel een ander boek had willen schrijven, met name als zij zich moet bedwingen niet meer te doen met de emoties van inspecteur Edward Catchpool. Poirot blijft wie hij is, hierin heeft zij Christie heel goed nagevolgd. Mocht zij dat willen dan kan Hannah nog vele Poirots publiceren. Maar een serie over bijvoorbeeld Catchpool zou interessanter zijn.
Doeke Sijens
Sophie Hannah – The Monogram Murders, William Morrow, € 12,00 / De monogram moorden, Vertaald door Anna Livestro, House of Books, Amsterdam, 320 blz. € 12,50.