Reportage: Dichters in Elswout

Om van het eerste lustrum van Dichters bij Elswout een extra bijzondere editie te maken besloot de organisatie om alleen vrouwen te programmeren en nodigden ze de Finse dichteres Sirkka Turkka uit om naar Nederland te komen. Enkele honderden mensen genoten afgelopen zondagmiddag van de optredens op het terrein van landgoed Elswout nabij Haarlem.

Lucas Hirsch van de organisatie stelde dat vrouwen de poëzie overnemen en dat om die reden werd gekozen voor een vrouwelijke line-up. Als je kijkt naar de afgelopen winnaars van de VSB Poëzieprijs, van de C. Buddingh’-Prijs en naar de volledig vrouwelijke top tien van de laatste Doe Maar Dicht Maar is er zeker wat te zeggen voor die stelling. Die stelling is ook consequent doorgevoerd in de programmering want Joke van Leeuwen opent het programma en de jongste debutanten sluiten af.

Singer-songwriter Mevrouw Tamara opent het programma met fijne dromerige muziek die goed tot z’n recht komt op het grasveld bij de koetshuizen. Hierna volgen een vijftal dichters die allen al hun sporen verdiend hebben. Joke van Leeuwen trapt af met ‘vier manieren om op iemand te wachten’ en houdt de aandacht vast met haar speelse poëzie en fijne aankondigingen. Ze sluit af met het gedicht ‘Nederbelg’ waarin Nederlandse en Vlaamse uitdrukkingen naast elkaar worden gelegd zoals gevarenpremie en bibbergeld. Ester Naomi Perquin overtuigt na het Tuinfeest wederom met mooie gedichten en beschrijft onder andere hoe ze haar vader terugziet als figurant in de film Amsterdamned. Ook overtuigend is het optreden van de Vlaamse Ruth Lasters. In oktober verschijnt haar tweede bundel Lichtmeters en de gedichten die ze voordraagt zitten vol alliteratie en mooie beelden.

Buddingh’ winnaar Lieke Marsman en Kira Wuck staan ook in dit blokje en geven beide goede voordrachten waarin ook nieuw werk aan de orde komt. Marsman heeft de lachers op haar hand met de regel ‘Er zijn verschillende manieren om iemand op te halen van zwemles. Te laat is er één van’. Wuck sluit af met enkele gedichten uit Finse meisjes als voorbode voor het optreden van Turkka.

Turkka is nu net de enige dichteres die niet helemaal overtuigt. De vertalingen die Kira Wuck voordraagt maken duidelijk hoe goed Turkka is (een aantal gedichten kan je hier lezen), maar je moet welwillend zijn om door haar schuchtere voordracht heen te kijken. Dat er ook nieuw werk in het Fins wordt voorgedragen (zonder vertaling) is een beslissing die duidelijk maakt hoezeer de organisatie haar (terecht) bewondert. Ik hoop van harte dat haar poëzie overkwam bij het publiek.

Hierna volgt een uur vol voordrachten van Ineke Riem, Maria Barnas, Charlotte van den Broeck en Marieke Rijneveld. Barnas is natuurlijk al een ervaren dichteres met meerdere bundels en prijzen op haar naam, maar de drie debutanten doen niet voor haar onder. Riem maakte op het festival kennis met een Dixie en het wiebelende toilet deed haar denken aan een boot, daarom draagt ze haar gedicht voor over bruinvissen zien. De toegankelijke poëzie van haar is een mooi contrast op de voorafgaande voordracht van Turkka. Charlotte van den Broeck (1991) en Marieke Rijneveld (1991) debuteerden allebei dit jaar en treden als laatste aan. Van den Broeck geeft een ijzersterk optreden door alles uit haar hoofd voor te dragen en haar inleidingen vloeiend in haar gedichten te laten overgaan. De sterke beelden doen de rest.

Marieke Rijneveld laat tot slot horen wat de lezers van Kalfsvlies al wisten: haar spannende stampvolle gedichten zijn indrukwekkend. Mevrouw Tamara heeft vervolgende licht ondankbare taak om af te sluiten terwijl een deel van de bezoekers het terrein verlaat en een ander deel in de rij staat bij de boekenstand waar naast het werk van Turkka en Rijneveld ook de bundel Kameleon van Van den Broeck gretig wordt aangeschaft. Daarmee eindigt een festival dat behalve door de goede dichters ook opviel door de opbouw en het vertrouwen in jong talent dat net als alle andere dichters een kwartier lang mocht voordragen.

Maarten Praamstra