‘De meest succesvolle roman van na de Tweede Wereldoorlog is Knielen op een bed violen van Jan Siebelink,’ schreef NRC-recensente Janet Luis twee weken geleden in haar bespreking van de nieuwste roman (Margje) van Jan Siebelink. De Tzum-redactie vond het een opmerkelijke uitspraak, maar vroeg zich meteen af: hoe check je dat? nrc.next doet vandaag zelf een factcheck.

Wat blijkt: Luis baseerde haar uitspraak op Bestsellers in Nederland (1900-2015), een dit jaar verschenen boek van neerlandica Erica van Boven. Na onderzoek krijgt ze van haar eigen krant ongelijk.

Bij Siebelinks uitgever De Bezige Bij kunnen we wel aankloppen voor de verkoopcijfers van hun all time bestsellers. Daaruit blijkt direct dat Knielen op een bed violen niet de best verkochte Nederlandse naoorlogse roman is. Ook van Harry Mulisch’ De ontdekking van de hemel (1992) werden namelijk 700.000 exemplaren verkocht. En de best verkochte ‘Bij’-titel betreft nog een andere Mulisch: De aanslag. Van die in 1982 verschenen roman werden 750.000 exemplaren verkocht.

De vraag blijft natuurlijk hoe betrouwbaar de verkoopcijfers zijn. In het artikel worden namelijk ook de verkoopgegevens aangehaald die de CPNB jaarlijks verzameld. nrc.next schrijft: ‘de CPNB Top-60 (op basis van verkoopcijfers van alle Nederlandse boekhandels)’. Maar het is al jaren bekend dat de Top-60 gebaseerd is op een steekproef van de verkopen bij de grotere boekhandels in het land.

Ook ging de krant nog te rade bij andere uitgeverijen:

(…) volgens Ambo Anthos zijn er van Herman Kochs Het diner (2009) inmiddels 704.080 exemplaren verkocht. En Podium laat weten dat er van Komt een vrouw bij de dokter meer dan een miljoen exemplaren over de toonbank zijn gegaan. Daarmee is die roman van Kluun zeer waarschijnlijk de best verkochte naoorlogse Nederlandse roman.