Reportage: Winternachten het Schrijversfeest met de Jan Campert-prijzen
Winternachten begon met een prijsuitreiking en ook de afsluitende middag staat in het teken van literaire prijzen. De Jan Campert-prijzen van de gemeente Den Haag werden uitgereikt aan Anna Woltz, Ilja Leonard Pfeijffer, Annelies Verbeke en Adriaan van Dis. Ook de stand van de literatuur werd besproken op het Schrijversfeest.
Na enkele gedichten over Nederland van Rodaan Al Galidi is het woord aan de Duitse dichter en uitgever Michael Krüger om de stand van de Nederlandse literatuur in Duitsland te bespreken. Hij beschrijft zijn kennismaking met het werk van Achterberg en Mulisch en eert de inspanningen van Ludwig Kunz (1900-1976) die als één van de eersten zich inzet voor het vertalen van Nederlandse poëzie naar het Duits. In 1991-1992 is er volgens Krüger een doorbraak als achtereenvolgens Harry Mulisch, Connie Palmen, Margriet de Moor en Cees Nooteboom de Duitse bestsellerlijsten bestormen. Krüger kan in zijn laatste woorden dan ook talloze Nederlandstalige schrijvers noemen, van David van Reybrouck tot debutanten, waar Duitsland kennis mee gaat maken. Na deze vooruitblik blikt presentator Francis Broekhuijsen terug op het afgelopen jaar en wordt er stilgestaan bij het overlijden van H.H. ter Balkt, Drs. P., Sybren Polet, Frans Pointl, Rogi Wieg, Joost Zwagerman en Frank Martinus Arion.
Als de prijsuitreiking aanvangt krijgt Aad Meinderts, voorzitter van de Jan Campert-stichting, het woord. Hij staat vooral stil bij de thematiek in de bekroonde boeken (en in het oeuvre van Van Dis) die allen over de grens kijken. Hij sluit af met een waarschuwing: in de dans om subsidies lijken de prijzen gevaar te lopen en het kan volgens hem niet zo zijn dat er vandaag een prijs wordt uitgereikt die er morgen niet meer is.
Vervolgens worden alle winnaars door vrienden lof toegezongen. Edward van de Vendel trapt af en vertelt hoe Anna Woltz jarenlang als geheimtip onder kinderboekenschrijvers gold. Er waren wel nominaties, maar gelukkig voor de fans kreeg ze geen prijs. Helaas is dat voorbij nu ze voor Honderd uur nacht de Nynke van Hichtum-prijs in ontvangst mag nemen en zullen de fans haar moeten delen met een groter publiek.
Femke Halsema mag Ilja Leonard Pfeijffer lof toe dichten en vertelt hoe ze in 2006 samenwerkten aan een reactie op de ‘apologiewet’ van Donner, een wet tegen het verheerlijken van geweld. In Pfeijffers, met de Jan Campert-prijs bekroonde, bundel Idyllen vindt ze woorden die haar ongemak over de huidige tijd uitdrukken. Ze is geen kenner of recensent, maar een lezer die hoopt greep op de wereld te krijgen.
Annelies Verbeke krijgt een praise song van kora-speler Lamin Kuyate die haar vervolgens ook begeleidt als ze een stuk voorleest uit Dertig dagen, de roman waarvoor ze de F. Bordewijk-prijs in ontvangst mag nemen. Evenals Anna Woltz werd Verbeke vaak genomineerd zonder een prijs te winnen. Ze beschrijft hoe ze samen met Rodaan Al Galidi een ‘wedstrijdje’ had wie het vaakst genomineerd werd.
Job Cohen richt vervolgens het woord tot Adriaan van Dis die de Constantijn Huygens-prijs in ontvangst mag nemen voor zijn gehele oeuvre. Cohen leest het fragment ‘oorlogje, oorlogje elke dag’ voor uit Ik kom terug en beschrijft hoe Van Dis zich in zijn oeuvre probeert te verhouden tot zijn ouders en andere culturen. Typhoon brengt vervolgens een tekst van Van Dis die hij voor de gelegenheid op muziek zette. Hierna krijgt Van Dis het woord en blikt hij terug op het ontstaan van zijn schrijverschap. Volgens zijn laatste nog levende halfzus komt die voort uit de brieven die bij het gezin Van Dis aan tafel werden voorgelezen. Brieven vol woede en verdriet van Indische Nederlanders waarin hij ook de woede van zijn vader en het verdriet van zijn moeder in herkent. Daar begon hij zich in te leven in anderen en dat is niet verandert, ook als hij een taxichauffeur spreekt die al jaren ingeschreven staat voor een huurwoning en vluchtelingengezinnen ziet voorgaan. Van Dis besluit met mooie woorden: ‘Voer geen actie, maar wees actief… Als je de wereld wat wilt bieden, bied verbeelding. Romans leren ons om te gaan met lastige vragen en bieden troost.’
Na het welluidende dankwoord van Van Dis komt de toespraak van de Haagse wethouder cultuur Joris Wijsmuller wat rommelig over. Hij verzekert in elk geval dat de Jan Campert-prijzen de komende jaren gewoon worden uitgereikt dus iedereen kan gerustgesteld aan de borrel.
Maarten Praamstra
(foto’s: © Dolf Verlinden)
