Column: Open brief aan Arjen Lubach
Ha Arjen,
Afgelopen zondag weer gekeken naar het programma Zondag met Lubach. Af en toe heb je uitstekende onderwerpen, maar zondag vond ik de uitzending nogal tegenvallen. Niet vanwege die ene grap over Mars-repen die vijf minuten lang werd uitgemolken, iedereen kan wel eens een slechte dag hebben, maar vanwege dat item over demonstraties. Teneur van het item: de politie pakt steeds ten onrechte mensen op die gebruik maken van hun recht op vrije meningsuiting, of je nu een varkensmuts draagt of tegen het koningshuis bent: oppositie moet kunnen in dit land.
Om in het jouw eigen woorden te zeggen:
Of je nou zo’n muts nou zo dom vindt of smakeloos, dat doet er dus niet toe. De vrijheid van meningsuiting gaat juist over dingen waar mensen boos over worden.
Los van de vraag of er grenzen aan de vrijheid van meningsuiting zijn, kun je zelfs als je die mening tot in zijn uiterste consequentie aanhangt (iedereen mag altijd alles zeggen wat hij vindt) toch enige kanttekeningen zetten bij de motieven van iemand die protesteert.
De man met de varkensmuts is Edwin Wagensveld, voorman van de Nederlandse tak van Pegida, een beweging die onder meer strijdt tegen de komst van vluchtelingen. In een tijd waarin dode varkens bij opvangcentra worden neergelegd is het dragen van een varkensmutsje dus iets meer dan grapje. Dat is op zijn minst een aanval op het geloof van een ander en op het recht om hier te zijn. Die muts representeert een rechts-radicaal gedachtegoed. Dat is dus een tikje heftiger dan iemand die protesteert tegen het koningshuis en wordt opgepakt.
Nu kun je ook binnen de VPRO volhouden dat ook rechts-radicalen, fascisten en neo-nazi’s hun mening mogen verkondigen, maar zou het heel erg zijn geweest om dertig seconden van die ellenlange grap over Mars-repen af te halen en te stellen dat zowel degene die tegen het koningshuis is als degene die tegen de opname van vluchtelingen is, gebruik maken van hetzelfde recht, maar dat de laatste de grondrechten van een ander probeert te beschadigen.
De Amerikaanse shows waarop jij het format van het programma gebaseerd hebt, hebben – tegenwoordig vooral bij John Oliver – bij hun beste items altijd een twist. Je denkt als publiek te weten wat de boodschap is, maar dan krijgt het onderwerp toch nog een extra laag.