15/05/2016

Gevoelig en precies

Uitgeverij Douane presenteert de nieuwe bundel van Pom Wolff: Een vrouw schrijft een jongen. De dichter is bekend van zijn slamprijzen, maar in deze bundel staat een ander soort gedichten. De ‘bundel’ bestaat uit vier dunne boekjes. Het laatste boekje, nou ja, boekje: drie blaadjes met twee nietjes, maar wel keurig, heet ‘genade’ en het voorlaatste gedicht gaat zo:

reve had gelijk

we lijden mee

we vroegen er niet om

niet om een schimmelvoet

en ook niet om reclame

vandaag gent – wevelgem weer

en nooit eens andersom

de kemmelberg op

reve had gelijk

het is allemaal genade

De wielercours gent – wevelgem is berucht door de heuvels bij Kortrijk en natuurlijk de Kemmelberg.

De korte gedichten doen denken aan die van Reve, maar Wolff is interessanter door zijn grammaticale afwijkingen. Reve was shockerend en Reve was om te lachen en je te ergeren aan zijn fascistoïde opvattingen en om je te ontroeren met zijn verlangen naar verlossing.

Wolff laat andere botsingen zien. In ‘genade’ gaat het over een buurvrouw die tippelt en opmerkt dat ‘ze laag vliegen’. Dat betekent dat de auto’s hard voorbij rijden, zonder dat de chauffeurs naar haar kijken dus. Maar het gedichtje begint met een dc negen van de KLM. De ik van het gedicht herhaalt de opmerking over de snelle auto’s en ‘ik kijk en zie haar schaamlippen bewegen’. Doet ze dat om te lokken?

De volgende maandag staat ze er nog. De ik is vertrouwelijk met haar en zij vertelt over een volvo met vijf honden. En dan nog de chauffeur. De ramen van de auto zullen wel beslaan. Geen pottenkijkers dus. Er gebeurt van alles. Op maandagavond heeft ze het over wurgseks en ‘je moet toch wat’. De ik zegt dat hij een luchtje gaat scheppen. Zonder dichtgeknepen keel. Hij heeft op dinsdagavond met haar te doen: ‘je lijkt op een machine’. Dat geeft ze toe en weer ziet hij haar schaamlippen bewegen. Op woensdagavond is er geen voetbal op tv. Hoe zijn tijd door te brengen? Hij zegt dat de hond dood is en dat hij zo wordt opgehaald en of ze ook koffie wil. Op woensdagnacht gaat ze weer aan het werk. Het is druk in de straat. Op donderdag heeft ze een vreemde klant. Hij leek een parelmoernicht, maar dat pakte kennenlijk anders uit. De dichter zoekt op: parelmoer en vindt hexagonale aragonietplaatjes. Ik laat Google zoeken en kom bij een filmpje waar Pom de gedichten voorleest. Het valt me op dat hij zinnetjes heeft geschrapt en regels heeft omgegooid. Hij is een gevoelig, verantwoordelijk vakman.

Vrijdagochtend is het bijna weekend en ’s middags komt er onweer. De buurvrouw heeft ‘witte vloed ook dat nog’. Het valt allemaal niet mee. De ik lijdt mee; hij had/heeft een schimmelvoet. We zijn aan de genade overgeleverd. Het laatste gedicht verrast door de titel ‘lindehoning aan de overtoom’.

ik kan niet leven in een zomerwind

die huist in wikkelrokken

de meisjes fladderend aan de overtoom

mager bolstaand van verlangen

ik zie een jongen zestien jaren strelen

zijn moeder zong van melk met zoete room

de wind kan nog zo luchtig doen

vandaag als kinderen liedjes zingen

drink ik blauwe bloesemthee

te leeg voor lui

te moe om loom te zijn

verblijf ik, in eeuwige herinnering

hoogachtend

Vergelijk dat nu eens met het kinderliedje:

Schuitje varen, theetje drinken,

Varen we naar de Overtoom.

Drinken er zoete melk met room.

Zoete melk met brokken,

Kindje mag niet jokken.

Veel kinderliedjes hebben een volwassen, scabreuze achtergrond. Hoe dan ook: er zitten veel escortbureaus op de Overtoom. De hoeren zitten daar in een goedkoop hotel dan ook aan het ontbijt. Tot 11 uur mogen ze bezoek ontvangen op de kamer.

Pom Wolff is een precieze dichter: hij wil alleen die woorden over houden die er echt toe doen. Hij schrijft omdat hij moet schrijven, de poëzie vreet hem uit. Hij schrijft met geraffineerde herhalingen, die als je goed kijkt verschillende dingen betekenen, als je de klemtoon verschuift: