Recensie: Judith Visser – In seizoenen
Monument voor een moeder
Na jarenlang verdienstelijk aan de weg hebben getimmerd in het thrillergenre, met als hoogtepunt het verfilmde Stuk, tapt Judith Visser uit een ander vaatje met dit verhaal over een vrouw die krijgt te horen dat ze ernstig ziek is. Deze genrewisseling heeft blijkbaar bij de uitgeverij prompt tot amnesie geleid, want In seizoenen wordt op de achterflap ‘haar romandebuut’ genoemd, alsof haar destijds geruchtmakende niet-thriller Tegengif uit 2006 nooit heeft bestaan. Maar debuut of niet, compleet anders dan haar vorige werk is dit boek zeker.
De bijna 60-jarige Annabel lijkt al in 2007 te zijn genezen van kanker. Als ze vijf jaar later last krijgt van allerlei gezondheidsklachten blijkt dat de artsen in Rotterdam haar onvoldoende in de gaten hebben gehouden, waardoor er ‘zomaar ineens’ uitzaaiingen zijn. Annabel is uitbehandeld en ten dode opgeschreven, zo luidt de onverwachte boodschap. Haar volwassen zoon David, in de dertig en werkzaam als fotograaf, ontsteekt in woede. Moeder en zoon leggen zich er niet bij neer. Ze zoeken hun heil in Leuven, waar nog wel allerlei behandelingen worden aangeboden die mogelijk levensreddend dan wel levensverlengend zijn.
Fraai aan de roman is hoe Annabel en haar zoon op hun eigen manier met haar ziekte omgaan. David blijft bijna tot het eind toe geloven dat zijn moeder beter kan worden en verzet zich op alle mogelijke manieren tegen haar doodvonnis. Annabel blijft ook lange tijd geloven dat ze beter kan worden. In dit gegeven schuilt de kracht van In seizoenen. Visser beschrijft subtiel hoe de realiteit van haar wanhopige situatie langzaam tot Annabel begint door te dringen en hoe zij zich vervolgens groot houdt voor haar zoon.
De roman had meer van zulke subtiliteit kunnen gebruiken. Vrijwel al het andere, van het nut van de behandelingen tot de gedachten van de beide hoofdpersonages, wordt tot in detail voorgekauwd, waardoor er voor de lezer weinig te raden overblijft. Het maakt het gegeven zelf niet minder schrijnend, maar het geeft het als roman iets ‘woensdagavond-RTL4-waargebeurd-filmdrama’-achtigs. En dat is jammer. Tel daarbij op dat David een te breed uitgesponnen subplot krijgt toebedeeld over zijn liefdesleven en je krijgt het gevoel dat er te veel woorden worden gebruikt om deze in wezen kleine vertelling te vertellen. Verscholen in In seizoenen ligt namelijk een prachtig, intiem verhaal. Wie goed zoekt, zal het vinden en oprecht ontroerd zijn.
Als het Vissers bedoeling was een toegankelijk verhaal te schrijven over het verloop van een ziekteproces is zij absoluut in haar opzet geslaagd. Mensen in een vergelijkbare situatie zullen wrang genoeg hoop of inspiratie kunnen putten uit haar autobiografisch getinte relaas of het in elk geval herkenbaar vinden. Maar als ze de kunst van het weglaten beter had beheerst, zou ze de lezers pas echt in hun hart hebben geraakt. Vooral in de latere hoofdstukken lukt dat wel. Visser is op haar best als ze het klein houdt.
Lucas Zandberg
Judith Visser – In seizoenen. The House Of Books, Amsterdam, 400 blz. € 19,99.
