Welkom in de Appalachen

Volgens de Nederlandse uitgever wordt het werk van de Amerikaanse schrijver Ron Rash ook alhier goed ontvangen. Daar kan ik mij eerlijk gezegd niet zoveel bij voorstellen. Niet dat het werk van Rash niet de moeite waard zou zijn; nee, omdat ik nergens een lovende recensie van de eerdere vertalingen gelezen heb. Ook (nog) niet van Boven de waterval trouwens.

boven de watervalBoven de waterval is de zesde roman van Ron Rash. Eerder verschenen bij De Geus in vertaling Serena (2008) en De fluitspeler (2012). Deze beide romans spelen zich af in de Appalachen, een ruig berggebied op de grens van North-Carolina en Tennessee. Ook Boven de waterval speelt zich daar af, maar nu in een contemporaine setting.

Les is sheriff in de Blue Ridge Mountains en bijna met pensioen, hij is 51 jaar. Les is in afwisselende hoofdstukken de ik-verteller van de roman, en omdat hij steevast als ‘sheriff’ wordt aangesproken blijft Les achternaamloos. Les is gescheiden van de klinisch-depressieve Sarah en onderhoudt een moeizame relatie met de getroebleerde Becky, die haar trauma heeft opgelopen tijdens een gijzeling van haar basisschool. Becky is parkwachter in het Natuurpark Locust Creek, dat grenst aan het Resort Locust Creek. En tussen het publieke park en het commerciële resort botert het niet zo. Als Boven de waterval aanvangt heeft Les nog drie weken te gaan tot zijn pensioen en krijgt de lezer gelijk al te maken met een klassieke vooruitwijzing:

Maar laat ik eerst zeggen dat het begon op de maandag dat ik voor het eerst het blauwe mobieltje zag, hetzelfde mobieltje dat ik de vrijdag daarop kort in mijn hand hield.

De lezer weet dan de roman spannend bedoeld is en dat de vertelde tijd vijf dagen omspant. Zo vangen wij het leesavontuur aan. Een leesavontuur – nu toch enigszins ironisch bedoeld – dat enerzijds gecentreerd is rond de bejaarde, onaangepaste stijfkop Gerald en anderzijds als thema heeft de ontzieling van het rurale leven ten faveure van werkeloosheid, apathie en de verslaving van de jeugd aan crystal meth. Welkom in het moderne Appalachen-gebergte.

Als Les aan het woord is, is de roman realistisch, rauw. Als de schrijver zich in Becky verplaatst is de toon etherisch, poëtisch; bestaande uit natuurobservaties en gedichten-citaten. Deze invalshoeken zijn elkaars antagonisten, al heb ik voorkeur voor de meer directe stijl vanuit Les, de ik:

Een onderarm werd ontsierd door een tatoeage. Onbeholpen gedaan, een hond of een paard, de kop naar haar hand gericht, de poten gebogen alsof het dier op de vlucht wilde slaan.

Les poogt het centrale mysterie – vergiftiging van de grote waterval tussen park en resort met rode diesel – op te lossen, en als de lezer dan in de roman aanbelandt op de vrijdag weet hij/zij dat de oplossing aanstaande is. Ron Rash volgt sheriff Les op de voet en dat geeft zeker schwung aan de roman – al is diens observatie dat er twee jongens naar het park liepen met ‘basketbalhandschoenen’ een pijnlijke vertaalblunder. Boven de waterval is beslist een goed geschreven roman, met oog voor detail en sterke beschrijvingen van scène en handeling. Aan de andere kant schiet Rash toch wel enigszins tekort in het uitdiepen van zijn personages en in het creëren van een bonafide spanningsboog. Boven de waterval is geen spannend boek, maar bewijst wel zijn dienst als kroniek van het hedendaagse leven in de heuvels van de Appalachen.

Wiebren Rijkeboer

Ron Rash – Boven de waterval. Vertaald door Anneke Bok en Nan Lenders. De Geus, Amsterdam. 220 blz. € 19,95.