Recensie: Bronagh Curran – In het spoor van de eclips

Op roadtrip naar de eclips

Over minder dan een jaar, op 21 augustus 2017, zal een totale zonsverduistering zich over 14 Amerikaanse staten bewegen. Een spectaculaire gebeurtenis, waaraan de Ierse schrijfster Bronagh Curran haar debuutroman wijdt.

Aan het woord is de 15-jarige Nat Dobbs, zelfverklaard ‘stotterende, stumperende mikpunt van spot en hoon’. Laatste wapenfeit: met z’n onderbroek op z’n knieën op de lokale televisie verschijnen. In zijn nieuwe woonplaats vindt Nat evenmin aansluiting bij de peergroup. Pas als hij de zogenaamde dorpsgek – door de buitenwereld Pedo Quincy genoemd – ontmoet, ontstaat een voorzichtige toenadering tussen twee eenlingen die geen connectie vinden bij de ‘coole mensen’. Quincy leert z’n jonge pupil schaken en wijdt hem in de geheimen van de astronomie in. Nat op zijn beurt draagt zorg voor de ongeneeslijk zieke man, die langzaam maar zeker z’n vertrouwen wint. Wanneer Quincy nog éénmaal de zeldzame eclips zou willen zien, aarzelt Nat geen seconde en organiseert een heuse roadtrip van 2700 km, dwars door vier Amerikaanse staten. In de figuur van de knappe, en vooral stoere Celeste Woodston vindt het duo een chauffeur voor hun krankzinnige plan. Een ongeloofwaardige wending, die Curran echter nodig heeft om de verschillende verhaallijnen betekenisvol samen te brengen. Geheel onverwacht is het allemaal dan ook niet, en de oplettende lezer zal het grote geheel al lang doorzien hebben. Het is daarom een einde in mineur, wat de vraag oproept waarom je je als lezer door 250 pagina’s puberale perikelen geworsteld hebt.

Ook stilistisch blijft In het spoor van de eclips vooral doorsnee. In de eerste helft van het boek hanteert Curran een wijdlopige stijl, met uitgebreide introspectie en een keur aan overbodige details. De uitwerking van de roadtrip verloopt vlotter, al overtuigt deze queeste evenmin: aanvankelijk lardeert de auteur haar verhaal met een voorspelbare lawine van emoties en bekentenissen van de personages. De uitwerking verloopt geheel ‘volgens het boekje’ en mist daardoor bezieling en authenticiteit. Het is wel duidelijk dat de trip slechts als uitvlucht fungeert om de drie personages via hun verleden met elkaar te verbinden. Zoals gebruikelijk in dit soort young adult fungeert de liefde daarbij als dankbaar glijmiddel. De romantisch ingestelde Nat hanteert vanzelfsprekend geheel andere normen en waarden dan de vrijgevochten Celeste. Een potentieel interessant uitgangspunt, dat zoals wel vaker in deze roman echter nogal karikaturaal wordt uitgewerkt. Voorspelbaar wordt het ook, als Nat en Celeste ‘naar elkaar toegroeien’, zoals dat dan heet.

Nat overtuigt echter wel als wat naïeve, sociaal onaangepaste adolescent. Het resulteert in waarachtige beschrijvingen van zijn moeilijke zoektocht naar zijn identiteit, waarin Curran een geslaagd beroep op het empathisch vermogen van de lezer doet. Geheel vrij van clichés zijn de overige personages echter niet. De grootste ‘nerd’ van de school, de populaire kliek die misbruik van diens goedgelovigheid maakt, de zogenaamde ‘slet’ van de school. Met uitzondering van Nat krijgen ze onvoldoende diepgang om tot round characters te evolueren. Nats vader ‘Gup’ maakt z’n jongste zoon voortdurend belachelijk, maar transformeert gaandeweg naar een meer geïnteresseerde, beschermende vaderfiguur; een proces dat onvoldoende uit de verf komt. Quincy fungeert dan weer overduidelijk als wereldwijze mentor, die z’n jonge vertrouweling graag wijsheden bijbrengt. Een enkele keren zijn het sterk moraliserende lessen, waarin de stem van de auteur doorklinkt, maar gaande weg evolueert Quincy tot een overtuigend personage.

Terwijl Bronagh Curran nog naarstig op zoek is naar een uitgever voor The Path of Totality – de oorspronkelijk Engelstalige versie van In het spoor van de eclips – verscheen de vertaling al bij Gottmer. Gezien het doorsnee-karakter van deze young adult alleszins geen meerwaarde voor hun fonds, waarin eerder al uitdagender boeken verschenen.

Jürgen Peeters

Bronagh Curran – In het spoor van de eclips. Vertaald door Esther Ottens. Gottmer, Haarlem. 256 blz. € 16.95.