Nieuws: Literaire wereld verbijsterd door Nobelprijs voor Bob Dylan
Een bard met een neuzelstem wint de Nobelprijs. ‘Weer een literaire prijs die we niet meer serieus hoeven te nemen,’ tweette Arie Storm. Hij was niet de enige die verbijsterd was. Een greep uit de reacties:
Is dit een grap?
— Thomas de Veen (@thomasdeveen) 13 oktober 2016
Oké, weer een literaire prijs die we niet meer serieus hoeven te nemen. #Nobelprijs
— Arie Storm (@ArieStorm_) 13 oktober 2016
Dan kunnen we de Librisprijs ook wel een keer aan Adriaan van Dis geven.
— Arie Storm (@ArieStorm_) 13 oktober 2016
NIET NAAR DWDD GAAN KIJKEN NIET NAAR DWDD GAAN KIJKEN NIET NAAR #MannenMetDylanFetishGalore
— LezeresDesVaderlands (@lezdesvad) 13 oktober 2016
Wat een klap in het gezicht voor échte schrijvers.
— Vincent Schmitz (@VincentSchmitz) 13 oktober 2016
Als die idiote Zweden dan toch een statement hadden willen maken, dan hadden ze de Nobelprijs beter aan George Clinton gegeven.
— Bas Jongenelen (@basjongenelen) 13 oktober 2016
Rob de Nijs grijpt er weer net naast; lullig is dat toch.
— Jan Zandbergen (@janzand) 13 oktober 2016
Wel Zimmerbob, geen Ali B.? Kom er maar in, DENK!
— Jan Zandbergen (@janzand) 13 oktober 2016
Had die Philip Roth maar beter moeten zingen.
— wimboevink (@wimboevink) 13 oktober 2016
I'm gonna say it: Roth, Murakami, and DeLillo *combined* do not have the appeal to elderly heterosexual males that Bob Dylan does.
— Benjamin Moser (@BenjaminFMoser) 13 oktober 2016
De Nobelprijzen worden steeds geschifter.
— Enno de Witt (@Ennodewitt) 13 oktober 2016
Dat is dan wel weer een mooi karakteristiek Nobelnuffig argument: hij verdient hem want hij heeft hem net gekregen. https://t.co/ciZP3GZKBO
— Thomas de Veen (@thomasdeveen) 13 oktober 2016
Zou er over 50 jaar iemand de Nobelprijs voor de Literatuur kunnen krijgen voor zijn of haar tweets?
— Jaap Robben (@JaapRobben) 13 oktober 2016
Ik heb 'n nieuwe emotie ontdekt: 'n hekel hebben aan iemands werk & het toch zeer verdiend vinden dat die persoon de Nobelprijs krijgt.
— Auke Hulst (@aukehulst) 13 oktober 2016
Dylan… Nou, dat wordt bal in huize Wouter van Oorschot. #Nobeltombola
— Jeroen Vullings (@jeroenvullings) 13 oktober 2016
Zelden zo eens geweest met de Nobelprijs voor literatuur!!!
— Theodor Holman (@TheodorHolman) 13 oktober 2016
Dat wordt de DWDDste DWDD aller tijden, vanavond.
— Barry Smit (@barrysmit) 13 oktober 2016
Maakt Cees Nooteboom nu kans op een Grammy Award? #Nobelprijs #BobDylan #outoftheboxdenkendejuryleden #troostprijs
— paul van der steen (@vandersteenpaul) 13 oktober 2016
This feels like the lamest Nobel win since they gave it to Obama for not being Bush
— Hari Kunzru (@harikunzru) 13 oktober 2016
De eerste boekloze Nobelprijswinnaar.
— Christiaan Weijts (@chr_weijts) 13 oktober 2016
Zou Kanye West nu balen? #nobelprijsliteratuur
— Timo Boezeman (@boezeman) 13 oktober 2016
Dylan wint. Berichten over messteek voor de literatuur, maar het is ieder jaar weer een zegen voor de literatuur als Murakami niet wint.
— Jan van Mersbergen (@janmersbergen) 13 oktober 2016
Het voordeel is dat je voor het winnen van een Nobelprijs voor de literatuur niet meer hoeft te kunnen zingen.
— Japke-d. Bouma (@Japked) 13 oktober 2016
Dan krijgt Bløf de PC Hooft-prijs vrees ik.
— Caspar Dullaart (@CasparDullaart) 13 oktober 2016
Dat ene boek van Bob Dylan, Kronieken, is inderdaad best goed.
— Joubert Pignon (@JoubertPignon) 13 oktober 2016
Heeft de literatuur zo'n dieptepunt bereikt dat een liedjeszanger er met de Prijs vandoor gaat? Krabt hoofd. Drinkt een glas. Doet een plas.
— Abdelkader Benali (@abdelkabenali) 13 oktober 2016
De literatuur is vandaag officieel doodverklaard. #BobDylan #NobelPrize
— bas van putten (@BasBvp) 13 oktober 2016
Have they inducted Don De Lillo into the Rock n Roll hall of fame alongside Def Leppard and Slayer yet?
— Irvine Welsh (@IrvineWelsh) 13 oktober 2016
I'm a Dylan fan, but this is an ill conceived nostalgia award wrenched from the rancid prostates of senile, gibbering hippies.
— Irvine Welsh (@IrvineWelsh) 13 oktober 2016
Ik schrik toch wel van al die ongenuanceerde reacties. Dylan is het fundament waarop de jeugdcultuur vanaf de begin jaren zestig is gegrondvest. Voor de popcultuur is Dylan wat bijvoorbeeld Salinger is voor de moderne naoorlogse literatuur. Dylan is gewoon een cultureel-historische gigant.
Die gespeelde verbijstering van menigeen is ook nogal gratuit – het zingt immers al jaren en jaren rond dat Dylan een kandidaat voor de literatuur-Nobel is.
Ik schrik ook wel van veel reacties: \”de literatuur is doodverklaard\” etc , tjonge tjonge, het is toch wat.Ik krijg meteen zin om hun boeken maar nooit meer te willen lezen.En veel zin om die van Jan van Mersbergen wèl te gaan lezen.Theodor Holman las ik al.Als er een Nobelprijs voor Muziek zou zijn had Dylan die al 30 jaar geleden gekregen, niemand zou verbaasd zijn geweest.
Zo is het, Wiebren. Michael Zeeman (die toch al zeven jaar dood is) wond zich er destijds ook al zo over op. Relax, denk ik dan, het is de Nobelprijs maar. Als Dylan-fan juich ik zachtjes. Maar het is wel opmerkelijk dat het geschreven woord bij Dylan soms van ondergeschikt belang is. Ondergeschikt aan de muziek, bedoel ik. Neem Hurricane, een van mijn favoriete Dylan-songs:
\’Four months later, the ghettos are in flame,
Rubin\’s in South America, fightin\’ for his name
While Arthur Dexter Bradley\’s still in the robbery game
And the cops are puttin\’ the screws to him, lookin\’ for somebody to blame.\’
Dat zouden we normaliter toch wegzetten als rijmelarij, fundament voor de jeugdcultuur of geen fundament voor de jeugdcultuur. De andere Amerikaan wiens naam al een poosje gonsde, Philip Roth, zal je toch niet betrappen op zoveel gemakzucht. Het probleem met de cultureel-historische gigant is dat hij zich moet voegen naar de wetten van een genre dat niet bij uitstek literair is. Niks mis mee, maar het gaat in veel gevallen (ook bij Dylan) soms wel ten koste van de letterkundige kwaliteit van de tekst. En het is niet dat er een tekort is aan literaire schrijvers en dichters zonder piano en gitaar, aan woordkunstenaars die net zover uit de maat kunnen spelen als hen goeddunkt.
De gedachte dat dit de deur openzet naar een Nobelprijs voor Rihanna is bespottelijk. Maar Leonard Cohen of Van Morrison komen in dit genre wat mij betreft dicht in de buurt.
Dit is (zoals wel vaker, daar in Stockholm) vooral een statement, lijkt mij. Maar een statement over wat? Over de verschuivende grenzen van de literatuur? Is het een poging om een frisse wind te laten waaien? Dan lijkt een 75-jarige bard weer geen voor de hand liggende keuze.
Er wordt vandaag in elk geval wereldwijd gediscussieerd over wat literatuur is. Dat lijkt me in elk geval winst. Tot slot een relativerend woordje van de oude krullebol zelf:
\’Yippee! I\’m a poet, and I know it. Hope I don\’t blow it.\’
Inderdaad Erik. En zo komt er weer ruimte voor houtsnijdende argumenten en nuance.
Erik, van het album Desire zijn de meeste teksten (waarschijnlijk ook Hurricane) geschreven door dan wel in nauwe samenwerking met de toneelschrijver Jacques Levy. Dus op zijn minst onduidelijk wat Dylan\’s bijdrage aan de door jou aangehaalde tekst is geweest. De hoestekst is dan wel weer geschreven door Allen Ginsberg in zijn functie van Co-Director van de Jack Kerouac School of Disembodied Poetics.
Al die negatieve reacties laten zien hoe mooi en goed het is dat Dylan is uitverkozen. Een moedige en vernieuwende keuze van het nobelprijscomité. Allen die verbolgen zijn: Kijk even in de spiegel. Jullie staan op het gepasseerde station. Jullie behoren tot de mensen waarover Dylan al schreef in The Times they are a changin\’.Literatuur met indringende levenswijsheden.
admit that the waters
Around you have grown
And accept it that soon
You\’ll be drenched to the bone
And if your breath to you is worth saving
Then you better start swimming or you\’ll sink like a stone
For the times they are a-changing
Read more: Bob Dylan – The Times They Are A-changin\’ Lyrics | MetroLyrics
Opvallend is dat van alle negatieve commentaren er geen enkele afkomstig is van een dichter. Waarschijnlijk zien die wat beter hoe moeilijk een goed rijmwoord, een goed metrum en een goede metafoor is. Hoe zou het anders komen dat ik van Dylan honderden regels uit mijn hoofd ken, en van Philip Roth nog geen tien?