Het grote vader-zoongeheim

Menno zet zoon Luuk af bij een restaurant waar Luuk een enveloppe geld af moet leveren. Wanneer hij vijftien minuten later niet terugkeert naar de auto, gaat Menno kijken. Hij vindt zijn zoon, in handen van twee grote kwade mannen. Deze aantrekkelijke start vormt het begin van Toen het donker werd van Simone van der Vlugt, volgens de tekst op de binnenflap een thrillersucces van formaat. Helaas keert Van der Vlugt na een goed begin van haar boek terug naar het aloude verhaalconcept van ‘zoveel mogelijk problemen scheppen in een zo kort mogelijke tijd’. Na de dringende boodschap van Menno, ‘Geen woord tegen je moeder’, keren Luuk en Menno terug naar huis. Het blijkt niet goed te gaan met het transportbedrijf van Menno en ook Luuk heeft meer op zijn kerfstok dan vooraf gedacht. Moeder Sascha is, na de dood van haar vader, emotioneel zeer verzwakt en haar relatie met Menno is niet helemaal wat het had kunnen zijn. Wanneer de grote, kwade mannen bij Menno komen om hem te vertellen dat het geldbedrag van Luuk niet afdoende is, beginnen de problemen pas echt. Menno staat met de rug tegen de muur en kan niet anders dan meegaan in het criminele circuit. Gelukkig heeft hij daar zo zijn oplossingen voor.

vlugtNa deze korte introductie waarbij Van der Vlugt in moordend tempo probleem op probleem stapelt, komt het verhaal in rustiger vaarwater. Van der Vlugt heeft genoeg verhaallijntjes gecreëerd om een suspensvol verhaal te maken. Ze kan heerlijk voortborduren op het criminele wereldje waar Menno zich in bevindt en de emotionele problemen van Sascha. Hier en daar doet het verhaal wat voorspelbaar aan. Natuurlijk keren de mannen terug en natuurlijk heeft Menno’s collega wel een crimineel vriendje dat kan helpen. Elke lezer zal bij voorbaat al zien dat dit verkeerd af gaat lopen. Daarbij kan Van der Vlugt het niet nalaten diverse clichés toe te voegen aan haar over het algemeen boeiende verhaal. Zowel Menno als Sascha grijpt meteen naar de drank wanneer er iets tegenzit, natuurlijk plegen diverse personages overspel en het geijkte ‘zwemmen om te vergeten’ is allesbehalve vernieuwend.

Toch is Van der Vlugts verhaal vanaf het begin aantrekkelijk. Zorgvuldig bouwt Van der Vlugt vanaf de eerste bladzijde spanning op, om dit tot het einde te behouden. Telkens wanneer het verhaal dreigt te gaan kabbelen, voegt ze nieuwe spanningsverhogende elementen toe. Sommige reuze voorspelbaar, andere oprecht verrassend. Het goedgekozen wisselende perspectief tussen Menno en Sascha geeft Van der Vlugt daarbij de kans de lezer regelmatig van extra informatie te voorzien. Terwijl Sascha denkt dat Menno het gewoon druk heeft, weet de lezer beter. Terwijl Menno zich zorgen maakt om Sascha’s ene glas rosé, weet de lezer meer. Dit zorgt dan ook vrijwel direct voor een extra band tussen lezer en personages. Een soort ‘partner in crime’.

Helaas brengt deze keuze een verbrokkeling van de twee verhalen met zich mee. Dit tekent zich, naarmate het verhaal vordert, steeds duidelijker af. In zowel het verhaal van Sascha als het verhaal van Menno ontstaan gaten die de spanningsboog in het verhaal afbreken. Tegen het einde van het verhaal lost dit probleem zich volledig natuurlijk op. Echter, het kwaad lijkt dan al geschied: de missende verhaaldelen zorgen hier en daar voor onaannemelijke situaties en overtrokken conclusies.

Van der Vlugt scoort gemakkelijk maar goed met haar gekozen onderwerpen. Niets is zo vermakelijk als een ontwrichte relatie en tot groot vermaak van de lezer duikt Menno dan ook steeds verder de beerput in en bedriegt hij zijn vrouw meer en meer. Tegelijkertijd zit ook Sascha niet stil. De geheimen die zijn voor haar man heeft, zijn meer dan vermakelijk. Met een bizarre wending, waarbij Sascha blind raakt, kantelt Van der Vlugt haar verhaal en confronteert ze de lezer met gedragsveranderingen bij de personages. Wederom maakt ze de lezer direct tot partner in crime van zowel Menno als Sascha. Maar wat graag hou je hun geheimen geheim en maar wat graag ga je mee in de leugens naar elkaar: ‘Geen bijzonderheden. Het bloed trekt nog niet weg.’ Ook al weet je dat dit verhaal geen goed einde kan kennen, stiekem zorgt dit voor een glimlach en hoop je op meer en meer ellende.

Marloes Otten

Simone van der Vlugt – Toen het donker werd. Ambo|Anthos, Amsterdam. 308 blz. € 19,99.