Reportage: Tilt Festival – een feestje zonder Herman Koch en Connie Palmen
Het boekenweekthema verboden vruchten is ook op het Tilt Festival niet te missen. Bij de entree van Theater de Nieuwe Vorst in Tilburg hangt pontificaal een mand met appels. Het is er gezellig druk waardoor het even onduidelijk is waar de zalen zich bevinden, maar vrijwilligers schieten de rondkijkende bezoekers meteen te hulp om ze desgevraagd naar één van de vijf zalen te brengen.
Het zou zomaar kunnen dat Tilt het enige grote literaire evenement tijdens de boekenweek was zonder Connie Palmen en Herman Koch, maar de organisatie heeft naast een aantal bekende schrijvers als Herman Brusselmans, Karin Amatmoekrim, Alex Boogers en Tjitske Jansen ook veel jong en lokaal talent een kans gegeven om zich met eigen werk te presenteren.
Onder de noemer Talent op Tilt presenteren een vijftal schrijvers uit Noord-Brabant en Vlaanderen zich in de Rode salon. Een halfjaar eerder begonnen ze met een talentontwikkelingstraject waarbij ook uitgevers en tijdschriften bijsprongen. Ze maakten een ‘lintverhaal’ over de getroebleerde relatie tussen een vader en zijn zoon, maar kozen telkens een andere verteller of invalshoek waardoor de verhalen en gedichten ook op eigen benen kunnen staan. Het meest gerijpt is wellicht het talent van Bart Smout: in zijn bijdrage verwijst hij naar de roman In goede handen van Robert Welagen en geeft zijn verhaal een mooie wending door de zoon de zelfde fouten als de vader te laten maken. Inmiddels ligt er een novelle van zijn hand klaar voor publicatie, maar uitgeverij De Geus heeft blijkbaar liever dat hij eerst een roman publiceert.
De twee boekhandels die in de gang naar de grote zaal een stand hebben worden ook bij de programmering betrokken. Beiden mochten een auteur aandragen voor het festival en interviewen. Dat leverde in elk geval een mooi gesprek op met Astrid Roemer die een libretto voordroeg over kat Plato en vertelde over haar wens om naar Antarctica te reizen. Haar vroege werk bekijkt ze ook kritisch: een verzoek tot overname van een oud gedicht vond ze ‘behoorlijk ondraaglijk, dan denk ik: brrrrrr.’
Een andere leuke Tilburgse toevoeging aan het programma is de schrijfster Rihana Jamaludin die samen met Karin Amatmoekrim geïnterviewd wordt door Michiel van Kempen in het programma Paramaribo calling. Van Kempen verhaalt eerst in een hoog tempo over de Surinaamse schrijver Albert Helman, wat gelijk een goede inleiding op diens vaderland vormt, en neemt dan plaats tussen Amatmoekrim en Jamaludin. Aanvankelijk is Jamaludin wat bedeesd, maar juist haar vragen en opmerkingen, onder meer over de geslotenheid van Surinaamse families, geven het gesprek meer diepgang en rust. De rol van families komt ook ten sprake als blijkt dat de vader van Amatmoekrim niet zo blij was met haar boek Tenzij de vader waarin ze hem portretteert. Vooral de omschrijving ‘schaamteloos’ vond hij verschrikkelijk, een woord dat volgens Amatmoekrim in Suriname een veel zwaardere lading heeft. Het maakt alleen maar nieuwsgieriger naar de documentaire over Amatmoekrim en haar vader Eric Lie die binnenkort wordt uitgezonden.
De kleine zaal waar Paramaribo calling plaatsvond is sowieso één van de leukere podia van Tilt. Zo gebruiken de mensen van het online tijdschrift de Optimist de techniek optimaal om muziek, literatuur en beeld met elkaar te verweven. Dennis Gaens hield voor een gedicht een misantropisch dagboek bij en keek talloze films over punk. Bij zijn voordracht maakt hij slim gebruik van citaten van Ian MacKaye, zanger van Minor Threat en Fugazi. De punk duikt ook weer op in de voordracht van Jeroen Thijssen. De band Betonfraktion verzorgd de beukende soundtrack bij de passages vol krakersrellen uit zijn roman Hazer. Helaas heeft Thijssen de pech dat hij tegelijk met Herman Brusselmans is geprogrammeerd. Iets waar DJ St. Paul ook mee te maken had: hij beloofde op twitter tien bier voor mensen die de dansvloer op zouden gaan.
Het publiek dat nog niet door Betonfraktion en Brusselmans is weggeblazen kan nog naar de hiphop formatie Zwart licht, maar de meeste mensen schuiven, misschien gelokt door de beloofde biertjes, richting DJ St. Paul.
Maarten Praamstra
(foto’s: © Maarten Praamstra)