Misofonie

Een boek lezen met het geluid van de radio of televisie aan kan ik niet. Ik wil totale stilte als ik lees of werk. Of neutraal lawaai. Simon Vestdijk schreef het best met het continue geraas van een Nilfisk stofzuiger naast zich. In een trein kan ik wel lezen als er twintig man tegelijk spreken, een egale geluidsbrij, maar als er slechts twee mensen praten, volg ik het hele gesprek. Erger dan dat zijn mensen die hoorbaar eten. Rudi van Dantzig schreef ooit over een man die een appeltje begon te schillen in de trein.

Het geluid van het mesje dat door het vruchtvlees snijdt en tanden die stukken uit de in parten gesneden appel wegbijten, het compartiment wordt gevuld met een rinse, hongerig makende lucht. Daarna kauw- en slikgeluiden, de stilte wordt er ondraaglijk door.

In tv-commercials voor chips zie je mensen met zoveel mogelijk lawaai chips in hun mond proppen. Dat is om te laten horen dat die chips krokant en crisp zijn. Consumenten kopiëren dat gedrag. Als ik tegenwoordig een boek probeer te lezen in de trein en ik hoor een zak chips opengaan, waarna vervolgens met veel hoorbaar gekraak wordt gegeten, dan zoek ik een andere coupé op.

Ik lijd aan een milde vorm van misofonie. De Vereniging Misofonie beschrijft dat je je dan ergert aan ‘smakken, slikken, afbijten, niezen, hoesten, neus ophalen, kuchen, keelschrapen, geeuwen, ademen, fluiten, neuriën, zingen, iemands stem, iemands lach, klikken met een pen, typen op een toetsenbord, lopen op een harde vloer met hakken, roeren met een lepeltje’ et cetera. Volgens mij is er echter niets mis met mij, maar met de anderen. Tot overmaat van ramp zie ik studenten in mijn colleges steeds vaker gezond rauw voedsel eten. Appels, wortels, hele komkommers en paprika’s worden weggeknaagd. Zie dan nog maar eens de schoonheid van de klanken in een gedicht van Jan Engelman uit te leggen.

Vera Janacopoulos

Ambrosia, wat vloeit mij aan?
uw schedelveld is koeler maan
en alle appels blozen

de klankgazelle die ik vond
hoe zoete zoele kindermond
van zeeschuim en van rozen

o muze in het morgenlicht
o minnares en slank gedicht
er is een god verscholen

violen vlagen op het mos
elysium, de vlinders los
en duizendjarig dolen

(Foto via Flickr Commons)