Zeg je literatuur in Friesland, dan zeg je ruzie; geen prijs-uitreiking zonder rel. Voor de Gysbert Japicxpriis 2017 waren vijf bundels genomineerd, maar genomineerde Abe de Vries heeft zich teruggetrokken. Er is dit jaar een nominatiesysteem met een shortlist en de winnaar zou pas tijdens de uitreiking op 14 oktober bekend gemaakt worden. Enkele deelnemende dichters vonden het echter onprettig dat ze vooraf niet zouden weten wie er zou gaan winnen.

Daarnaast neemt De Vries het beleid van gedeputeerde Sietske Poepjes op de korrel die naar zijn opvatting te veel denkt dat de komende provinciedichter (die staat los van de prijs) ten dienste staat van de politiek. In zijn open brief aan Poepjes noemt De Vries enkele dichters die kritiek durfden te uiten, maar hij laat ook weten dat hij geen respect heeft voor dichters die geen kritiek hebben op de plannen voor een provinciedichter.

Uit de open brief blijkt ook dat De Vries er vanuit gaat dat Eppie Dam de prijs zal winnen. Als hijzelf de prijs zou krijgen in plaats van Dam, dan zou hij de prijs weigeren. Hierbij de open brief:

IEPEN BRIEF OAN DE DEPUTEARRE FAN KULTUER FAN DE PROVINSJE FRYSLAN

Bêste Sietske Poepjes,

Lâns dizze my ûnsympatike wei wol ik jo freegje om myn bondel Brek dyn klank fan de list mei nominearre bondels foar de Gysbert Japicxpriis 2017 ôf te heljen. Ik wol langer net yn ’e beneaming komme foar in provinsjale literêre priis salang’t it kolleezje fan Deputearre Steaten, mear yn it bysûnder jo persoan, mient dat dichters yn tsjinst fan de provinsje binne – sa’t bliken docht út jo belied en jo publike útspraken.

De konsekwinsje is ek dat ik, mocht jo advyskommisje de priis oan my taskikke wolle ynstee fan oan Eppie Dam, de priis wegerje sil.

It is yn ien wurd ferskriklik dat jo literêr belied en provinsjereklame net útinoar hâlde kinne en/of wolle. Ik haw respekt foar myn kollega-dichters Eppie Dam, Elske Kampen, Albertina Soepboer en Wilco Berga, dy’t de moed hienen jo witte te litten dat jo plannen mei de útrikkingsjûn de priis skea dogge. Dat is no in moanne lyn en noch hawwe jo neat fan jo hearre litten. Ik haw likefolle respekt foar myn kollega-dichters en –Gysbert-laureaten Jacobus Smink en Anne Feddema, en foar myn kollega-dichters Edwin de Groot en Syds Wiersma, dy’t witte litten hawwe dat sy, lykas ik, net meidwaan sille oan jo sneue Poesyalbumdichter fan Fryslân-plannen.

Folle minder begryp haw ik foar dy kollega-dichters dy’t alles wol goed is en dy’t net in wurd fan krityk hearre litte. Sy helpe, as ik myn sin sis, mei oan it definitive demaskee fan de pretinsje dat der noch sokssawat as in ‘Fryske literatuer’ bestean soe.

Jo sille wol begripe dat ik tidigje op in deputearre fan Kultuer mei folle, folle mear leafde foar (Fryske) literatuer as dêr’t jo en jo belied fan tsjûgje.

Mei freonlike groetnis,

Abe de Vries

In vertaling, met dank aan Tineke Hulshoff:

Open brief aan de gedeputeerde cultuur van de Provincie Friesland

Beste Sietske Poepjes,

Langs deze mij onsympathieke weg wil ik u vragen om mijn bundel ‘Brek dyn klank’ van de lijst met genomineerde bundels voor de Gysbert Japicxprijs 2017 te halen. Ik wil niet langer in aanmerking komen voor een provinciale literaire prijs zolang het College van Gedeputeerde Staten, meer in het bijzonder uw persoon, meent dat dichters in dienst zijn van de provincie – zoals blijkt uit uw beleid en uw uitspraken in het openbaar.

Het gevolg is ook dat, mocht de adviescommissie de prijs aan mij toe willen kennen in plaats van aan Eppie Dam, ik de prijs zal weigeren.

Het is in een woord verschrikkelijk dat u literair beleid en reclame voor de provincie niet uit elkaar kunt houden en/of wilt houden. Ik heb respect voor mijn collega-dichters Eppie Dam, Elske Kampen, Albertine Soepboer en Wilco Berga, die de moed hadden u te laten weten dat uw plannen met de uitreikingsavond de prijs schade toebrengen. Dat is nu een maand geleden en nog heeft u niets van zich laten horen. Ik heb evenveel respect voor mijn collega-dichters en Gysbert-laureaten Jacobus Smink en Anne Feddema, en voor mijn collega-dichters Edwin de Groot en Syds Wiersma, die hebben laten weten dat ze, net als ik, niet mee zullen doen aan uw sneue Poëziealbumdichter van Friesland-plannen.

Veel minder begrip heb ik voor die collega-dichters die alles wel goed vinden en die geen woord van kritiek laten horen. Zij helpen, als ik mijn mening mag zeggen, mee aan het definitieve demasqué van de pretentie dat er nog zoiets als een ‘Friese literatuur’ zou bestaan.

U zult wel begrijpen dat ik reken op [vertaling ook: vertrouw op; bedoeld te zeggen misschien: uitzie naar?] een gedeputeerde van cultuur met veel, veel meer liefde voor (Friese) literatuur dan waar u en uw beleid van getuigen.

Met vriendelijk groet,

Abe de Vries