Op een novemberdag in 1977 belden fotograaf Tieleman van Rijnberk en ik aan bij Jan en Karina Wolkers in de Amsterdamse Zomerdijkstraat, op 10 november om half elf ’s ochtends om precies te zijn. De precieze datum en het tijdstip ontleen ik aan Onno Blom. In Het litteken van de dood, zijn biografie van Jan Wolkers die op de tiende sterfdag van de schrijver-kunstenaar en een week voor zijn 92ste geboortedag verscheen — wat bepaald niet onopgemerkt is gebleven — citeert hij wat Wolkers voorafgaand aan het interview in zijn dagboek noteerde.

Tieleman en ik werkten voor Het Vrije Volk. Zijn foto’s en mijn interview waren voor ruim een week later, de krant van zaterdag 19 november, de dag waarop Jan Wolkers zijn nieuwe roman De kus in een hoofdstedelijke boekhandel zou presenteren.

Eigenaardig dus dat Onno Blom een alinea eerder, in het hoofdstuk ‘De judaskus’, melding maakt van de komst van Hans van Straten voor een gesprek voor Het Vrije Volk.

Ik was op 1 mei 1973 bij de toen al lang en breed in Rotterdam gevestigde krant in dienst gekomen en in de vierenhalf jaar dat ik daar intussen werkte, hadden de paden van Hans van Straten en mij elkaar nooit gekruist. (Volgens mij is dat later ook nooit gebeurd, maar dat terzijde.) Wel kende ik zijn naam omdat hij net als ik over literatuur schreef, ooit voor Het Vrije Volk, nu, als ik me niet vergis, voor het Utrechts Nieuwsblad.

Als we de bibliografie van Het litteken van de dood mogen geloven, verscheen van Van Straten al in januari 1950 het artikel ‘Jan Wolkers: beeldhouwer, dichter en natuurminnaar’ in de kolommen van Het Vrije Volk, dus de associatie Van Straten-Het Vrije Volk is niet vreemd. Overigens wordt niet duidelijk of in dit geval Jan Wolkers zich heeft vergist of dat de fout bij de biograaf ligt. Blom citeert een dagboekaantekening van 31 oktober 1977, waarin Wolkers aan het bezoek van Van Straten refereert. Het Vrije Volk blijft, althans in het citaat, ongenoemd.

In de bibliografie vinden we geen interview uit 1977 van Hans van Straten met Jan Wolkers terug.

Het blijft niet bij deze ene vergissing, want in de bibliografie staat mijn interview, dat als gezegd op 19 november 1977 in Het Vrije Volk stond, als volgt vermeld:

Frank van Dijl (int.), ‘Het leven is als [sic] een potlood, het moet afslijten’. Algemeen Dagblad, 19-11-1977.

Algemeen Dagblad? Het is waar dat ik voor Algemeen Dagblad heb geschreven, ook over literatuur, maar dat was pas vanaf 1989 toen ik bij Het Vrije Volk was vertrokken om freelancer te worden.

Dit is niet zozeer een vergissing als wel een fout. (Ook de titel van het interview wordt onjuist weergegeven.) Stel dat iemand dat interview ooit zou willen lezen — ik zeg ‘stel’, hè —, dan zal hij dat nooit kunnen terugvinden, hoe hij ook zoekt in de archieven van Algemeen Dagblad. De fout doet zich niet alleen voor in de bibliografie achter in het boek, maar wordt zeven keer herhaald in de noten bij citaten uit of verwijzingen naar het interview.

Gebruik deze link naar het onvolprezen Delpher om mijn interview met Jan Wolkers in Het Vrije Volk te lezen. Overigens is het interview ook afgedrukt in Schrijvers op de rand van ’80, een verzameling interviews, reportages, columns en dagboekaantekeningen die in 1979 bij Loeb & van der Velden verscheen.

In die dagboekaantekeningen lees ik dat ik had geregeld dat de hoofdstedelijke boekhandel waar Jan Wolkers op 19 november De kus zou signeren honderd exemplaren van Het Vrije Volk met het interview zou krijgen om weg te geven aan de eerste honderd kopers van het boek. Welke boekhandel dat was, weet ik niet meer. Ik denk Athenaeum, ook omdat dat de enige zaak in Amsterdam was waar je Het Vrije Volk kon kopen.

Maar die hele presentatie ging niet door. Nog voordat De kus in de winkels lag — in de toen onwaarschijnlijke oplage van 90.000 exemplaren — brak Jan Wolkers met zijn uitgeverij Meulenhoff omdat de baas daarvan hem een geintje had geflikt. Wolkers belde me op om het hele verhaal uit de doeken te doen. Dat leverde op vrijdag 18 november 1977 dit voorpaginabericht op.

Ik heb het — ik zeg het er voor alle zekerheid maar even bij — over de voorpagina van Het Vrije Volk.