30/10/2017

Baby, we were born to run. Romeo en Julia in een intergalactische Koude Oorlog

Wat gebeurt er als een man met hoorns en een vrouw met vleugels samen een kind krijgen? Ze krijgen een volledig sterrenstelsel achter zich aan. In een notendop de synopsis van Saga: een recente graphic novelreeks van gelauwerd scenarist Brian K. Vaughan en tekenaar Fiona Staples. Er verschijnen jaarlijks heel wat bijzondere, niet altijd even succesvolle reeksen in de wondere wereld van stripboeken en graphic novels, maar Saga wordt vrijwel unaniem warm onthaald door stripfans en critici: ’the emotional epic that Hollywood wishes it could make.’

Het verhaal van Saga is op zichzelf niet bijster origineel. Twee star-crossed lovers – hij een soldaat met hoorns, een lange jas en een zwaard; zij een gevleugelde, groenharige bewaker met een laserpistool – worden voordat de serie begint verliefd op elkaar in een gevangenis waar zij hem, een onschuldige krijgsgevangene in een eeuwigdurende oorlog, bewaakt. Ze ontvluchten hun omgeving en na enige tijd, tijdens hun verblijf op een neutrale en vreemde planeet, wordt de verteller van dit verhaal geboren: hun dochter. Wanneer de autoriteiten lucht krijgen van deze samensmelting van de vijandige rassen, besluiten ze het jonge gezin op te jagen. Twee freelance huurmoordenaars en een robotprins trekken erop uit om hen van het leven te beroven en zo een fikse beloning op te strijken, maar het liefdeskoppel is niet voor één gat te vangen. Wat volgt is een doldwaze achtervolgingsrace vol grof geweld, hulp uit onverwachte hoeken en echtelijke ruzies.

Saga is een science fiction stripreeks die zich in vele opzichten positief onderscheidt van de doorsnee titels in hetzelfde genre. Allereerst dekt science fiction niet volledig de lading: er komen ook heel wat fantasy- en horrorelementen voor in de strip. Wonderlijke wezens die er een geheel eigen leefwijze op nahouden, aanvaringen met onwaarschijnlijke monsters en bizarre, Alice in Wonderland-achtige werelden vormen het decor van de ruimtereis die de personages maken. Deze figuren zijn ook levensecht: ze bezitten elk hun eigen normen en waarden, sterke kwaliteiten en zwakke plekken, manieren van praten of vrolijke humor. De hoofdpersonages zijn in vele opzichten elkaars tegenpolen, waarbij de traditionele rol van gender regelmatig effectief wordt doorbroken, evenals de clichés die in fantasy of science fiction aan bepaalde soorten wezens vastkleven. De mannelijke hoofdpersoon is emotioneel en klunzig, zijn echtgenoot strijdbaar, maar eigenwijs en sociaal onhandig; een gehandicapt spook blijkt een prima babysitter/reisleider te zijn.

Waar veel strips, maar ook televisieseries, tegenwoordig veel tijd en ruimte uittrekken om een verhaal op te bouwen en personages zich te laten ontwikkelen, speelt Saga zich vanaf de eerste pagina af in de vijfde versnelling. Het tempo ligt hoog: er wordt snel geschakeld tussen meerdere verhaallijnen en gesprongen in de tijd tot de volgende gebeurtenis zich aandient. Een gevecht duurt slechts enkele bladzijden, een discussie is met een paar fraaie oneliners beslecht en een ruimtereis zo gemaakt. Toch voelt deze turbo nergens gehaast; het zorgt er juist voor dat je door blijft lezen en de strip geen moment verveelt.

Zoals het een goede strip betaamt, sluiten de tekst en het beeld uitstekend op elkaar aan. Het taalgebruik is vlot, functioneel en doordrenkt met humor. De scènes worden aan elkaar geknoopt door de prettige vertelstem van de opgroeiende dochter, die alle gebeurtenissen in een perspectief plaatst en deze van commentaar voorziet. De tekenstijl van Fiona Staples is helder, uniform en toegankelijk: de figuren zien er levensecht en herkenbaar uit. Veelal wordt de achtergrond wat vaag afgebeeld ten faveure van de actie of dialogen, maar er zijn ook mooie platen waarin de kleurrijke wereld van Saga met veel details wordt neergezet.

Het meest opvallende aspect aan deze graphic novel is de subtiele wijze waarop interessante thema’s worden belicht en taboes doorbroken. Angst- of haatgevoelens voor de onbekende ‘ander’ blijken ongegrond en de oorzaak van conflicten, het heersende gezag handelt zonder zich te buigen over de omstandigheden van haar onderdanen, goed en kwaad zijn troebele begrippen. Onze sympathie ligt bij de rebellen die strijden voor een universele vrijheid; zij die anders zijn en liefde en hulpvaardigheid boven geweld en machtsstreven verkiezen. Er is niks geks aan een extravagant seksbordeel, maar de kindslavin die aldaar dienstdoet, wordt wel bevrijd door de moralistische huurmoordenaar.

Saga is een veelbelovende strip waarin de aantrekkelijke aspecten van het hybride medium in een blender zijn gegooid, hetgeen geleid heeft tot een comic die de lezer vermaakt en verrast. Het verhaal is onderhoudend genoeg, de personages zijn kleurrijke karakters en er wordt in de marge heel wat commentaar geleverd op misstanden in de maatschappij of sociale kwesties, zonder dat de strip moralistisch of belerend van toon is. Treffende humor wordt afgewisseld met bonte knokpartijen en fantasierijke wezens. Het is te hopen dat deze mooie strip zich na dit eerste deel verder ontwikkelt en een klassieker in het genre wordt.