De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs 2018 toegekend aan Lize Spit voor haar roman Het smelt. Deze in 1925 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs van aanmoediging’, tegenwoordig ook wel ‘stimuleringsprijs’ genoemd. Hij wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieën poëzie en proza, aan een schrijver van wie in de voorgaande jaren haar/zijn eerste of eerste twee publicaties zijn verschenen.

De bekroonde roman Het smelt verscheen in 2016 bij Das Mag Uitgeverij. De prijs bestaat uit een ‘object’ en 7.500 euro. De commissie van voordracht bestond uit Kester Freriks (voorzitter), Pia de Jong, Lieke Marsman, Gerard Raat en Yves T’Sjoen en schreef over Het smelt.

Het smelt is een roman die beklemt en mededogen opwekt met de personages, in het bijzonder Eva en haar zusje Tesje. De beklemming wordt mede gevoed door zinnen en passages die het niveau van de simpele beschrijving ontstijgen. Als Eva bij de ontknoping van het raadselspel op het hoofd van haar zusje heeft gezworen dat zij de spelregels zal eerbiedigen, volgen deze zinnetjes: ‘De zon duikt achter een wolk. Het wordt plots kouder.’ (p. 385) Onnodig te zeggen dat hier meer aan de orde is dan een meteorologisch verschijnsel.

De roman Het smelt, waarmee Lize Spit debuteerde, is een bijzonder gaaf werkstuk. Op het eerste gezicht lijkt het boek op de vele autobiografische geschriften die de uitgeverijen verlaten. Om verschillende redenen schiet deze situering echter tekort. Het smelt is allerminst vormeloos, maar kent een hechte en doortimmerde structuur, waarin verschillende tijdniveaus elkaar afwisselen en interfereren. Van meet af aan wordt de lezer de wereld van de roman in gezogen, het gevolg van de geraffineerde wijze waarop spanning wordt opgewekt. Nergens blijft Het smelt steken in werkelijkheidsbeschrijving en loze anekdotiek.

Het was niet de enige prijs die de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde vandaag te verdelen had. De Kruyskampprijs 2018 is toegekend aan Herman Brinkman en Ike de Loos (†) voor hun editie van het Gruuthuse-handschrift. Het bekroonde werk verscheen in 2015 en is uitgegeven door uitgeverij Verloren in Hilversum. De prijs bestaat uit een oorkonde en 3.000 euro.

De Dr. Wijnaendts Franckenprijs 2018 is aan Arjen Mulder toegekend voor zijn boek Wat is leven? Queeste van een bioloog. Het bekroonde boek verscheen in 2014 bij De Arbeiderspers uit Amsterdam. De prijs bestaat uit een oorkonde en 3.000 euro.

(foto: © Dolf Verlinden)