Op en top

Manga is er in vele vormen en stijlen. De serie Orange, die in 2016 in twee flinke Engelstalige collections op de markt verscheen, hoort bij de vaandeldragers van de zogenaamde slice of life-manga. De serie van Ichigo Takano over een groep middelbareschoolvrienden is bedoeld voor shojo en seinen, de Japanse genrebenaming van manga voor respectievelijk meisjes en jongens in de young adult-leeftijd.

Dat Orange een geweldig succes werd, ook in het Westen, komt omdat het verhaal niet per se voor jongeren is. Het is knap geconstrueerd in verschillende tijdlagen maar leest toch lekker weg. Vooral behoort Orange bij de moderne mangaklassiekers vanwege de typische manga-kenmerken die het in zich verenigt, zonder dat het grotesk of overdadig wordt: het verhaal is om te beginnen erg sterk, met veel ontwikkeling en diepgang; het tempo van de vertelling is rustig en uitgebreid.

De personages zijn zoet getekend en in wezen klassiek: het zijn keurige scholieren die zich tot elkaar verhouden met eerbied en afstand. Groepsdynamiek is belangrijker dan het individu, helpen en wegcijferen zijn deugden, verkeerd over iemand denken een doodzonde. En waar andere manga soms plat en eendimensionaal is, blinkt Orange juist uit in diepgang en een gelaagde verhaalstructuur.

Orange is een epische liefdesgeschiedenis die zich niet richt op wat is geweest, maar wat nog gaat komen. Op een dag krijgt Takamiya Naho een brief. De afzender is zij zelf, maar dan tien jaar ouder. In de brief leest ze dat er een jongen bij haar in de klas komt die later overlijdt, mogelijk zelfs door zelfmoord. Naho is ervan overtuigd dat ze deze jongen, Naruse Kakeru, kan helpen om te voorkomen dat het ergste gebeurt. Waarom zou ze anders deze brief krijgen? Het blijkt een voorbode voor spijt, angst en de wil om de loop van de geschiedenis te veranderen. Hoe voorkom je een tragedie? Deze vraag is geen kleinigheid voor jongvolwassenen.

Er ontwikkelt zich een verhaal waarbij het gedrag van Naho wordt bepaald door de brief die per dag vertelt wat er gebeurt. Als zij de gebeurtenissen zo kan plooien dat het verloop van de toekomst verandert, zal Kakeru vast blijven leven. Het blijkt moeilijker dan gedacht. Gaandeweg krijgt de toekomst steeds meer greep op Naho en haar vriendenclub, en komt het moment van afscheid steeds dichterbij. Natuurlijk wordt Naho verliefd op Kakeru en dat maakt het er allemaal niet eenvoudiger op. Wel veel mooier.

Ichigo Takano tekent het de personages met veel expressie. Op het eerste oog ziet het er overdreven uit. Tegelijkertijd leert de westerse lezer de in onze ogen overdreven Japanse omgangsvormen en etiquette kennen. Wie zich hieraan overgeeft heeft met Orange echt een mooi Japans verhaal te pakken.

Toch is het lezen van manga geen topzware gebeurtenis. Je bladert vrij snel door, en geen mangalezer zal daarom schrikken van dikke bundelingen: Orange telt twee delen van bijna 400 pagina’s en vorige maand verscheen een dunnetje van bijna 200 pagina’s, dat een deel van het verhaal nog eens vertelt vanuit een ander perspectief.

Dat dunnetje heet Orange Future en is een soort navertelling, door de ogen van Hiroto Suwa, een van de vrienden van Naho en Kakeru. Zijn kijk op de zaak is niet bijster anders, behalve dat hij erg kritisch is op zijn eigen rol in het geheel. Hoewel zijn vrienden een andere mening zijn toegedaan, vindt Suwa dat hij er niet genoeg voor Kakeru en de anderen is geweest.

Het knappe van de oorspronkelijke Orange is dat het uiteindelijk precies lang genoeg duurt en dat het de lezer in een fijn tempo naar de ontknoping leidt. Alles komt exact op tijd. Door Orange Future wordt het te lang, te uitgemolken: nog een keer spijt, nog een keer angst, nog een keer de wat-alsvraag.
Orange Future verscheen omdat van de manga onlangs een anime is gemaakt, met daarin een grotere rol voor Suwa. Voor de tv-serie was dat een slimme keuze, de manga kan prima zonder.

Orange blijft een slice of life-manga uit het topsegment, Orange Future is er voor de completisten of voor hen die heel nieuwsgierig blijven naar Naho, Suwa en de rest.

Stefan Nieuwenhuis

Ichigo Takano – Orange The Complete Collection 1 en 2. Seven Seas. 384 blz. per deel. € 17,99.
Ichigo Takano – Orange Future. Seven Seas. 180 blz. € 10,99.