Psychiatrisch patiënt

Dennenoord
E 6, 9471 KA Zuidlaren
Zuidlaren

Betreft: verzoek tot opname

Geachte directie,

Ik vind mezelf redelijk normaal, maar is dat niet juist een indicatie van mijn ziekte? Welke geesteszieke denkt niet dat hij pech heeft gehad in het leven en dat hij door omstandigheden zo is geworden? Uiteindelijk is het niet aan mij om te bepalen of ik ‘intern’ moet of niet. Dat is aan de samenleving. Het enige wat ik kan doen is mijn zaak in zo helder mogelijke bewoordingen aan u voorleggen. Persoonlijk is het mij om het even wat eruit komt. Eigenlijk ben ik op zoek naar werk, maar werken aan mezelf vind ik ook prima.

Ik kan heel tevreden zijn met betrekkelijk weinig. Uit het raam kijken bijvoorbeeld, of naar een schilderij van de Waddenzee dat bij ons boven de bank hangt. Op dat schilderij vervloeit het water met de lucht. ‘Alles is een’, denk ik dan en er komt een vredig gevoel over mij. Die tevredenheid is volgens mij het hoogst haalbare, maar zo denkt de samenleving er niet over. Een arbeidsrijk leven wordt bijvoorbeeld veel hoger aangeslagen. Als je niet werkt, dan is er iets met je aan de hand. ‘Er is toch niks mis met je handen?’, zegt mijn vriendin regelmatig als ik een dag in volle tevredenheid niks heb gedaan. Er is niks mis met mijn handen, maar uit het feit dat ik ze heb hoeft niet automatisch te volgen dat ik ze ook gebruik om mee stof te zuigen. Mijn handen hebben ook hun waarde als ik ze niet gebruik in het huishouden, ik kan bijvoorbeeld ook tientalen minuten naar mijn handen kijken.

Als ik met iemand in gesprek raak dan heb ik moeite dat gesprek af te ronden. Laatst stuurde mijn vriendin Nicolette de Vries mij om een brood en ik kwam pas drie uur later weer terug. Dat kwam omdat ik vlakbij het winkelcentrum, dikke Stella zag zitten bij haar garagebox. Ik voelde me verplicht even een praatje te maken. Dat doe je nou eenmaal als goede buren. Stella had ooit een bruine kroeg, nu runt ze een illegale creche vanuit haar garagebox. Kennelijk krijgen sommige mensen er geen genoeg van om te werken. Ergens snap ik dat wel. Eerst wordt je geacht je hele leven keihard te werken, het volgende moment wordt je geacht hier weer keihard mee op te houden. Dat is moeilijk. Ze hing onderuitgezakt op een wit plastic tuinstoel en rookte zelfgemaakte L&M sigaretten. Ze heeft daar een plastic apparaatje voor en iedere ochtend maakt ze er vijftig voor haarzelf en haar man. Ze bespaart hier volgens de website, die haar de tabak verkoopt, tweeduizend euro per jaar mee vergeleken met voor gedraaide L&M’s.

Rondom Om haar heen leek een guerrillaoorlog uitgebroken met kindsoldaten. Sommige kinderen sloegen elkaar met een stok, maar Stella leek niet onder de indruk. Ik adviseerde haar om de kinderen wat minder limonade te geven omdat ze daar hyper van worden.
‘Ik heb jarenlang in de horeca gezeten, ik weet heus wel wat goed is voor mijn klanten.’
‘Maar Stella dit zijn kinderen toch? Geen klanten.’
‘Je zou ze een draai om de oren willen geven, maar voordat je het weet krijg je de inspectie op je dak.’
Misschien verlangde Stella wel naar de inspectie. Als je geïnspecteerd wordt dan besta je.

Mijn vriendin deelde me later vloekend mee dat ik wat haar betreft het brood in de achtertuin kon begraven. Toen ik dat had gedaan en het haar ‘s avonds vertelde, werd ze wederom woest en noemde me een gestoorde gek, wat volgens mij dubbel op is.

We kregen nieuwe buren, een kinderrijk gezin uit Zuid Soedan. Ze woonden al een tijdje in Nederland maar hebben lang moeten wachten op een woning. Ik houd van andere culturen omdat ze letterlijk kleur geven aan de samenleving. Om diezelfde reden koester ik een groot wantrouwen jegens het begrip integratie. Integratie is er immers op gericht iedereen zoveel mogelijk op elkaar te laten lijken. Dat is jammer. Andere normen en waarden zijn een verrijking voor ons morele smaakpalet. Het is natuurlijk een beetje ‘kinky’ om te zien hoe strenge islamieten hun vrouw in zwarte bondage kleden, maar het is niet verkeerd op die manier de fantasie eens te prikkelen. Het is weer eens wat anders. Net als een Frans stinkkaasje, kan een boerka voor de afwisseling helemaal geen kwaad.

Of ik kennis zou moeten maken met het gezin uit Zuid Soedan, daar kon geen twijfel over bestaan. We waren ten slotte buren. Ik stond met bloemen bij haar op de stoep en ze deed open met een glimlach. ‘Hallo vruchtbare vrouw,’ zei ik en maakte een buiging. Dit leek mij een gepaste begroeting voor een vrouw uit Zuid Soedan die bovendien niet doen aan handen schudden. Bij ons in het Westen is een arbeidsrijk leven het hoogst haalbare, maar in Afrikaanse culturen is geluk afhankelijk van de hoeveelheid kinderen die je op de wereld zet. Toch vielen mijn complimenten geheel niet in goede aarde. Ze noemde me een racistische klootzak. Ze wist zich dus in anderhalf jaar tijd al behoorlijk in het Nederlands uit te drukken. Zo zie je wat een schade zo’n integratie traject kan doen, ze zijn dan al rap verlost van hun meer exotische kanten en gedragen zich al snel als een botte Nederlander.

Zo kan ik nog wel even doorgaan met het oprakelen van incidenten en misverstanden die mij in de problemen hebben gebracht. Het is een hele kunst om het in de huidige samenleving niet het spoor bijster te raken. Er liggen zoveel gevoeligheden aan de oppervlakte, dat je uiterst voorzichtig moet manoeuvreren. Dat terwijl ik het heel belangrijk vind om het als man goed te doen, juist nu de eeuw van de vrouw is aangebroken.

Ik heb altijd over mijzelf nagedacht als een vloeibare substantie. Een beetje zoals het schilderij in mijn woonkamer waarop het Wad staat afgebeeld. Ik beschouw mezelf meer vanuit potentie, een fantasie over wat ik allemaal zou kunnen worden, dan als vorm. Anderen zien mij misschien wel scherper dan ik mezelf zie. ‘Hij is een racistische klootzak, hij houdt zich niet aan de afspraken, hij beledigt mensen, hij is ronduit gek.’

Hoewel ik niet het gevoel heb gek te zijn, zoals ik in het begin al schreef, weet ik niet helemaal zeker of we op mijn oordeel kunnen vertrouwen. Waarom gaat het anders zo vaak mis in het sociale verkeer? Ik neem graag aan dat er nog wel wat aan mij geschaafd kan worden, dat ik nog niet opgegeven hoef te worden. Zou ik een keer bij Dennenoord op consultatiegesprek kunnen komen om te zien of een tijdelijk verblijf voor mij heilzaam kan zijn?
Ik hoop van u te horen.

Vriendelijke groeten, Bram Esser

Afbeelding: Pexels