Smaak kan verschuiven

Loek heeft zijn baan opgezegd om samen met zijn vriendin Hanna een filmscenario te schrijven waarin twee mensen elkaar op het eind krijgen. In Regieaanwijzingen voor de liefde van Franca Treur lezen we of een dergelijke drastische ommezwaai in het leven wel zo’n goed idee is. Hanna heeft er in ieder geval haar bedenkingen bij, omdat ‘het moment dat hun personages elkaar gaan krijgen, zomaar het moment kan worden dat zij elkaar verliezen.’

Naast haar drie grote romans waarvan het debuut Dorsvloer vol confetti uit 2009 de bekendst is, heeft Franca Treur twee boeken uitgebracht die gebaseerd zijn op columnachtige stukken: X & Y en Slapend rijk. Regieaanwijzingen voor de liefde is de derde in de reeks, evenals de vorige twee geïllustreerd door Olivia Ettema. De ‘roman over het moderne leven’ verscheen eerder als feuilleton in het dagblad Trouw. Roman is een groot woord, want dit boek bevat vijftig scènes uit een relatie. Daarbij komt niet alleen de relatie van Loek en Hanna onder spanning te staan, ook de relaties om hen heen lijken af te brokkelen. Dat geeft Treur de kans om tot prikkelende observaties te komen, bijvoorbeeld over haar vriendin Lot die op het platteland is gaan wonen en liever een wat mannelijker man had gehad.

Een smakkende carnivoor met handen die druipen van het vet. Vroeger hield ze juist van zijn bandplooibroeken en overhemden met vastgeknoopte kraagjes. Maar smaak kan met verhuizen gaan verschuiven.

Dat soort zinnetjes geeft een prettig soort ironie aan de stukjes waarin nogal wat langskomt: een ex die aanwaait omdat haar nieuwe echtgenoot gewelddadig wordt, een aan kanker lijdende oude buurman, een vriendin die op Tinder zit, Loek die toch weer een nieuwe baan aangeboden krijgt die hij niet kan weigeren en dan moet ook die film nog gemaakt worden. Als Hanna en de regisseur het scenario voor een commissie verdedigen, krijgen ze van een van de leden het verwijt dat de film te wit is.

Ze denkt ook dat die vrouw best Turks kan zijn. Misschien wel móet zijn, gezien het feit dat de makers tot nu toe ook wit zijn.

En daarna gaat het scenario natuurlijk nog een keer op de schop.

Regieaanwijzingen voor de liefde is van een beduidend lichter gehalte dan de overige romans van Treur. Het boek heeft dan ook niet de pretentie om heel veel meer te zijn dan een prettig leesbare, vermakelijke zedenschets.

Coen Peppelenbos

Franca Treur – Regieaanwijzingen voor de liefde. Prometheus, Amsterdam. 208 blz. € 19,99.

Deze recensie stond eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 8 februari 2019.