Nog wat achterstallig prijzennieuws. Vorige week vrijdag maakte de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde bekend dat de Henriëtte de Beaufort-prijs 2019 toegekend is aan Sophie de Schaepdrijver voor haar biografie Gabrielle Petit. Dood en leven van een Belgische spionne tijdens de Eerste Wereldoorlog. Deze in 2004 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs voor een in druk verschenen en in de Nederlandse taal geschreven biografie of autobiografie, afwisselend van de hand van een Nederlandse en van een Vlaamse auteur’. Dit jaar was de beurt aan een Vlaamse auteur. De Schaepdrijver ontvangt 3.000 euro aan prijzengeld.

De Commissie van voordracht bestond uit Jos Borré, Jaap Goedegebuure, Maaike Meijer, Lut Missine, Monica Soeting en Bart Vervaeck:

Sophie de Schaepdrijver is er glansrijk in geslaagd om ons terug te brengen tot het levensverhaal van de spionne Gabriëlle Petit, maar dan wel nadat ze ons eerst heeft verteld hoe deze Belgische verzetsheldin uit de Eerste Wereldoorlog voortleeft in het collectieve geheugen. Daarmee is deze biografie ook een cultuurhistorisch relevante case study. Sophie de Schaepdrijver plaatst het verhaal over haar personage in de context van de maatschappelijke ontwikkelingen en de Vlaamse ideeëngeschiedenis, zoals die concrete vorm heeft aangenomen in oorlogsmonumenten en standbeelden die herinneren aan de Duitse bezetting van België tussen 1914 en 1918. Haar boek bevat daarom ook een analyse van hoe gezaghebbenden van allerlei slag omsprongen met en gebruik maakten van Gabriëlle Petits nagedachtenis en faam.

Deze in alle opzichten grensverleggende en genreverruimende biografie doet niet alleen recht aan de historische context van Petits leven, maar ook aan de daarmee verbonden gender-aspecten, aan representatie en zelfpresentatie, identiteitsvorming, politieke kwesties en de constructie van individuele en collectieve herinneringen. Al die aspecten weet De Schaepdrijver soepel met elkaar te verbinden. Haar boek mag dan gestoeld zijn op een gedegen theoretisch fundament, dat leidt nergens tot abstract getheoretiseer. Integendeel, het verhaal is spannend en meeslepend, maar blijft vrij van dramatisch effectbejag.

Op zaterdag 21 september wordt de prijs uitgereikt.