De knoop doorhakken

Twee peuters spelen in een zandbak. De een verwondt de ander. Enige tijd later komen de kinderen, inmiddels kleuters, elkaar tegen op het strand. Het is het begin van een vriendschap, niet alleen tussen de beide meisjes maar ook tussen hun ouders. De twee stellen delen algauw samen een vakantiehuis in Zeeland. Maar het noodlot slaat toe wanneer Elisa en Madelon, inmiddels jonge tieners, op een quad stappen bij de bink van het strand. Ze krijgen een zwaar ongeluk en belanden allebei in het ziekenhuis (de jongen blijft ongedeerd). Elisa, dochter van Gwen en Tom, is er al direct zwaar aan toe. Madelon, dochter van Esther en Danny, lijkt er met de schrik en wat minder zware verwondingen vanaf te brengen. Maar schijn bedriegt en de vier ouders moeten een moeilijke knoop doorhakken waarin hun levens steeds meer met elkaar vermengd worden.

Lykele Muus debuteerde enkele jaren geleden met het ambitieuze, maar wat zwalkende Eland. Deze tweede roman heeft veel meer focus. Qua begingegeven – twee stellen, familiedrama, groot dilemma, wat gaan we doen? – doet We doen wat we kunnen (erg goed gekozen titel, trouwens) sterk denken aan de doorgaans uit Amerika afkomstige ‘waargebeurd filmdrama’-achtige lectuur, maar in tegenstelling tot die boeken is het hier niet zwaar aangezet. De keuze die met name één stel moet maken is hartverscheurend, maar Muus vermijdt zorgvuldig de melodramatische toon die je daarbij misschien zou verwachten. We doen wat we kunnen is dan ook geen tranentrekker geworden. De schrijver laat de tragische gebeurtenis en de daaropvolgende moeilijke keuzes voor zich spreken in een stijl die zowel sober als beeldend is.

Muus belicht het verhaal geregeld vanuit de verschillende perspectieven van de ouders en slaagt erin elk personage een andere stem te geven. Het feit dat de personages allen behept zijn met bepaalde onhebbelijkheden of eigenaardigheden – zo geeft één van de moeders aan zichzelf toe dat ze nou niet bepaald in de wieg is gelegd voor het ouderschap – draagt bij aan de diepgang. Het ouderschap is niet zaligmakend, zo lijkt de boodschap soms te luiden. Er is zelfs licht aan het einde van de tunnel wanneer er iets verschrikkelijks gebeurt. Het voorspelbare maar niet minder belangrijke gegeven dat een dergelijke tragedie een enorme impact heeft op (onderlinge) relaties komt ook goed uit de verf.

Muus heeft een vlot geschreven roman afgeleverd, waarop verder niet zoveel valt aan te merken. Behalve dan de interpunctie. Die is erg beperkt, waardoor het soms lastig is te onderscheiden of iemand iets zegt of denkt of dat er iets wordt beschreven. Het zal wel literair bedoeld zijn, maar het leidt af en had van mij niet gehoeven. Afgezien daarvan: prima boek.

Lucas Zandberg

Lykele Muus – We doen wat we kunnen. Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam. 272 blz. € 20,-.