In haar column van afgelopen zaterdag in NRC Handelsblad verheerlijkte Rosanne Hertzberger de webgigant Bol.com. Dat leverde een ronkende repliek van Wouter van Oorschot op.

Een zijlijntje in de column van Hertzberger ging over de roman Hotel Grand Europa van Ilja Leonard Pfeijffer.

Ook de vrouw van Ilja is zowel in roman als in het echte leven rank, geraffineerd, geil, en oh ja, ook kunsthistorica. „Ik had aan haar lippen gehangen”, schrijft hij nadat ze haar analyse van het werk van een obscure Italiaanse schilder deelt, „maar niet omdat ik speciaal belang hechtte aan haar betoog. (…) De opwinding die zij zelf ervoer bij haar onderwerp (…) elektriseerde heel haar tengere, beweeglijke lijfje.” Middenin haar relaas begint hij haar te betasten en na het hoogtepunt valt zij in zijn armen „als een gewond diertje”. Ik vond het een zeldzaam vernederende scène, maar goed. Dat is nou eenmaal gebruikelijk in de literatuur met grote L.

Omdat het vakantietijd is, schrijft Pfeijffer in zijn column voor HP/De Tijd over alle literaire vetes van de afgelopen week (wie Tzum volgt, heeft ze wel voorbij zien komen en vooral Ted van Lieshout krijgt het voor zijn kiezen), maar op het eind gaat hij ook even in op de terloopse beschuldiging van Hertzberger aan zijn adres. ‘Ze stoort zich aan een erotische scène, die ze vernederend, vrouwonvriendelijk en seksistisch vindt.’ Voor een intelligente vrouw van wie de man, Arjen van Veelen, veel waardering kreeg voor zijn laatste roman die een nogal sterk autobiografische grondslag had, is het opmerkelijk dat ze niet ziet hoe literatuur werkt.

In elk geval is het vreemd dat ze niet op het idee komt dat de gewraakte seksscène in mijn boek, in een context die gaat over nostalgie, de hang naar het verleden en onvermogen zich aan te passen aan de moderne tijd, wellicht doelbewust een ouderwetse seksuele moraal verraadt, dat het daar nu net om gaat, ook elders in het boek, en dat het veronderstelde seksisme van de ikfiguur niet noodzakelijkerwijs samenvalt met de opvattingen van zijn schepper, al draagt hij dezelfde naam.

Een beetje treurig is dat wel, dat je zoiets moet toelichten. Zal wel weer als mansplaining worden opgevat.

(foto Roos Custers + Ilja Leonard Pfeijffer op het Boekenbal in 2016: © Dolf Verlinden)