Tonnus Oosterhoff wint Tzum-prijs met zin over een houtworm

Met de zin:

Ik lijk op een houtworm die na een verkeerde beweging ruggelings uit het dak van de Oude Kerk in Amsterdam valt: in het vallen ontvouwen de kruisribben zich aan hem tot een lang omgekeerd schip, terwijl hij daarvoor niet wist dat er meer bestond dan het stuk plank waarin hij en zijn voorvaderen zwoegden voor hun dagelijks brood.

wint Tonnus Oosterhoff de Tzum-prijs 2019. Dat is zojuist bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. De Tzum-prijs gaat altijd naar de mooiste zin uit een boek dat verschenen is in het voorgaande jaar. De hoogte van de prijs is afhankelijk van de lengte van de zin. Per woord krijgt de schrijver één euro; in dit geval bedraagt de Tzum-prijs 58 euro. Daarnaast ontvangt de schrijver een fraaie beker.

De winnende zin komt uit de essaybundel Een kreet is de ramp niet (De Bezige Bij). De jury was vooral onder de indruk van de originele vergelijking van de ik met een vallende houtworm met daarin vervat een nieuw beeld over het houtwerk waaruit hij gevallen is. Het gedeelte na de komma zorgt voor een mooi contrast met het eerste deel van de zin. De jury waardeert ook de subtiele ironie van Oosterhoff in ‘na een verkeerde beweging’ en de terloopse verwijzing op het eind naar het gebed voor het eten. Kortom: een echte winnaar.

De keuze voor de winnende zin was weer een moeilijke. In het juryberaad is dit jaar een heftige richtingenstrijd gevoerd. Ook een zin uit De goede zoon van Rob van Essen maakte lange tijd kans op de Tzum-prijs. Uiteindelijk, na uitputtende beraadslagingen, was de meerderheid van de jury voor de zin van Oosterhoff. Het is overigens voor het eerst dat een essaybundel in de prijzen valt. De winnende zin was genomineerd door Tzum-recensent André Keikes.

Tonnus Oosterhoff (1953) schrijft poëzie, proza en essays. In 2012 ontving hij de P.C. Hooftprijs voor zijn gedichten. De essaybundel Een kreet is de ramp niet is voor een deel te lezen als een hartstochtelijk pleidooi voor experimentele literatuur. Literatuur die buiten de gangbare paden treedt. Ook het hele boek kan de jury van harte aanbevelen.

De jury van de Tzum-prijs 2019 bestond uit:

Roos Custers, Frank van Dijl, Rieuwert Krol, Coen Peppelenbos en Bart Temme.

Alle genomineerde zinnen, door publiek en jury, staan hier.